Istraživački centar MANS-a otkriva kako je u prošloj godini Rudnik uglja nezakonito eksploatisao rudu iz kopa Potrlica
Pljevaljski Rudnik uglja je gotovo tri mjeseca tokom 2015. godine eksploatisao ugalj iz kopa Potrlica bez potrebnog odobrenja Ministarstva ekonomije i po tom osnovu fakturisao najmanje 13,5 miliona eura, što je još jedan pokazatelj da rudarska kompanija „ne haje“ za zakone ove države, dok joj sa druge strane nadležne institucije upravo omogućavaju takvo postupanje, otkriva Istraživački centar MANS-a.
Rudnik uglja posjeduje koncesiju za eksploataciju rude u Pljevljima, ali je Zakonom o rudarstvu jasno propisano da se radovi na eksploataciji mogu izvoditi samo na osnovu rudarskih projekata, koje odobrava Ministarstvo ekonomije. Pored toga, za rudarski projekat se izrađuje elaborat procjene uticaja na životnu sredinu koji istovremeno mora da odobri i Agencija za zaštitu životne sredine.
Prema podacima Istraživačkog centra MANS-a, Rudniku uglja je početkom 2015. godine istekla dozvola za izvođenje radova na eksploataciji uglja na lokalitetu Potrlica (koja je važila za period 2010-2014 godina), pa je Ministarstvo ekonomije u martu izdalo rješenje kojim je rok za eksploataciju produžilo do 30. juna iste godine. Za to vrijeme Rudniku uglja je trebalo da bude odobren rudarski projekat za novi četvorogodišnji period eksploatacije na Potrlici i elaborat procjene uticaja na životnu sredinu.
Zvanični podaci pokazuju da je Agencija za zaštitu životne sredine početkom avgusta 2015. godine dala pozitivno mišljenje Rudniku na elaborat procjene uticaja na životnu sredinu, dok je Ministarstvo ekonomije mjesec i po kasnije, odnosno 18. septembra izdalo rješenje kojim je kompaniji data saglasnost za izvođenje radova po rudarskom projektu za eksploataciju na Potrlici, a koja obuhvata period 2015-2019 godine.
To znači da je od 1. jula do 18. septembra prošle godine rudarska kompanija nezakonito eksploatisala ugalj iz pljevaljskog basena, jer nije imala dozvole nadležnih za izvođenje radova. Za ta nepuna tri mjeseca Rudnik uglja je Elektroprivredi Crne Gore (EPCG) isporučio 419 hiljada tona uglja za potrebe rada postojeće termoelektrane i po tom osnovu fakturisao 13,5 miliona eura (uključujući PDV).
Naime, dokumentacija Istraživačkog centra MANS-a pokazuje da je u julu 2015. godine Rudnik uglja isporučio EPCG 153 hiljade tona uglja i fakturisao pet miliona eura, u avgustu je isporučio 159 hiljada tona i fakturisao 5,1 miliona, dok je u prvih 20 dana septembra isporučeno 106 hiljada tona uglja za šta je fakturisano 3,3 miliona eura.
Sa čitavim slučajem nesporno je moralo da bude upoznato resorno Ministarstvo ekonomije, kojim rukovodi ministar Vladimir Kavarić, ali nije poznato da su ni Ministarstvo, niti nadležne inspekcije, preduzele bilo kakve korake, odnosno da je bilo ko od menadžmenta Rudnika uglja snosio bilo kakvu odgovornost.
U vezi ovog slučaja MANS je prošle sedmice uputio inicijativu Rudarskoj inspekciji za postupanje, dok će istovremeno kompletnu dokumentaciju dostaviti i nadležnom državnom tužilaštvu, kako bi se utvrdilo da li je bilo zloupotrebe poslovanja u privrednom položaju od strane odgovornih u Rudniku uglja.
MANS je prethodnih dana objelodanio da je pljevaljska kompanija po osnovu eksploatacije rude iz ležišta Potrlica i Cementara u petogodišnjem periodu bila dužna da uloži 8,8 miliona eura u rekultivaciju zemljišta, ali sada pokušava da izbjegne tu zakonsku obavezu tako što će lokaciju iskoristiti EPCG za izgradnju nove deponije pepela i šljake.
Svi ti primjeri navode na osnovanu sumnju da Rudnik uglja Pljevlja u kontinuitetu grubo gazi po zakonima ove države, a sve uz prećutnu saglasnost najviših Vladinih zvaničnika.
Ovaj tekst je sačinjen uz podršku Evropske unije i Ambasade SAD u Podgorici. Za sadržaj ovog teksta odgovorna je isključivo Mreža za Afirmaciju Nevladinog Sektora – MANS, a stavovi iznijeti u ovom tekstu se ni u kom slučaju ne mogu smatrati stavovima Evropske Unije.
Za tužilaštvo Rudnik uglja „čist“
Koliko je Rudnik uglja u Pljevljima „nedodirljiva“ kompanija pokazuje i primjer nedavne krivične prijave MANS-a koja je podnijeta protiv njegovog izvršnog direktora Slavoljuba Popadića, koji se u svojstvu odgovornog lica sumnjičio za niz krivičnih djela iz korpusa zaštite životne sredine.
Zamjenica osnovnog državnog tužioca Božidarka Gačević odbacila je krivičnu prijavu MANS-a, pri čemu je u postupku ispitivanja navoda iz prijave saslušala glavnog ekološkog inspektora i nekoliko rukovodilaca Rudnika uglja, bez izvođenja drugih dokaza.
Zamjenica osnovnog državnog tužioca u potpunosti se oslonila na izjave menadžera Rudnika uglja uzimajući ih zdravo za gotovo. Tako su oni tvrdili da Rudnik ulaže u rekultivaciju eksploatisanih zemljišta, a Gačević uopšte nije palo na pamet da prikupi relevantnu finansijsku dokumentaciju koja bi to i potvrdila, a čemu bi vjerovatno pribjegao i student pravnog fakulteta, a kamoli državni tužilac.
Pored toga, Gačević je od strane nadležnog inspektora predočeno da Rudnik uglja ne sprovodi redovna mjerenja na osnovu kojih bi se mogao dati zaključak o kvalitetu vazduha u okruženju rudnika, ali i da postoje zvanični izvještaji koji pokazuju da Rudnik ispušta vodu u Ćehotinu koja ne odgovara uslovima iz Pravilnika o kvalitetu i sanitarno tehničkim uslovima za ispuštanje otpadnih voda.
Konačno, posebno je nevjerovatno to što je Gačević ocijenila da „rad Rudnika uglja svakako utiče na kvalitet životne sredine, ali se bez širih i sveobuhvatnih istraživanja ne može tačno utvrditi u kolikoj mjeri, jer je zagađenje na području Opštine Pljevlja posledica većeg broja zagađivača“, čime je indirektno potvrdila da Rudnik uglja ne preduzima potrebne mjere na koje ga obavezuje čitav set zakona iz oblasti životne sredine, ali je uprkos tome prijavu odbacila.
