Nakon što je u julu ove godine Skupština odbacila Vladin predlog Aneksa na Ugovor o zakupu hotela “Kraljičina plaza”, njegovo usvajanje naredne sedmice bi predstavljalo svojevrsni presedan jer se radi o dokumentu u kojemu nije promijenjeno niti jedno slovo.
Iako je većina poslanika već jednom prepoznala štetnost ovog dokumenta po javni interes, Vlada sada pokušava još jednom da parlamentarcima “proda istu priču”, sada pod prijetnjom međunarodne arbitraže koju bi zakupac “Svetog Stefana” mogao da pokrene protiv Crne Gore.
Sam Aneks je originalno sastavljen kako bi se na najbezbolniji način prikrile godine javašluka koji postoji u resornom Ministarstvu turizma i Opštini Budva, a koji je, pored kršenja zakona od strane samog zakupca, značajno doprinio situaciji u kojoj se kompletan projekat sada nalazi. Pitanje odgovornosti za to tokom jučerašnje rasprave nije adekvatno postavljeno, već se aneksom, ali i predloženim amandmanima samo želi sanirati šteta koja je nastala. Nažalost, ponovo na račun građana i državnog budžeta.
Predloženi amandman ne mijenja pomenutu suštinu, ni svrhu Aneksa i niti jedan od njih nije nešto što bi Vlada ili kompanija Adriatic Properties odbile kao nepovoljno, uključujući sada već famozmu arbitražu.
Kada je u pitanju upravo dio amandmana koji se odnosi na odricanje prava na arbitražu, pažljivo čitanje onoga što je predlagač naveo pokazuje da takav scenario zapravo i odgovara zakupcu. Naime, amandmanom se Adriatic Properties odriče prava na arbitražu samo u odnosu na dosadašnje prolongiranje usvajanje detaljnog urbanističkog plana, ali ne i prava za arbitražu u drugim slučajevima u budućnosti i to pravo zakupca “ostaje nedirnuto”.
Ovako predloženi amandman ne štiti državu od budućih arbitraža, pa čak i one koja bi bila pokrenuta ukoliko Vlada nastavi da prolongira izradu planske dokumentacije. Ovo iz razloga jer se odbacivanje prava na pokretanje arbitraže odnosi samo na jedan dio onoga što Vlada do sada nije ispunila, a ne na kompletno pravo zakupca kako se u medijima pokušava predstaviti, pa čak i od strane same kompanije Adriatic Properties.
Zauzvrat, Adriatic Properties dobija usvojen Aneks Ugovora koji mu obezbjeđuje još povoljniju poziciju nego originalni Ugovor o zakupu i realno nema ni potrebe za arbitražom.
Slično je i sa ostalim članovima iz ovog paketa koji su predloženi kao uslov za podršku Aneksu. Tako se zakupac “obavezuje” na iznos investicija koji je “ne manji od 110 miliona eura”. Predstavnik zakupca, Petar Statis je još 2012. godine tvrdio da je u kompleks hotel koji zakupljuju uloženo preko 100 miliona eura, pa ovaj “obavezujući uslov” i ne izgleda baš kao takav kada se malo bolje sagleda. Sa druge strane, ovaj nivo ulaganja ide direktno u korist namjerama zakupca da betonira Miločerski park, i uz hotel sagradi i stanove za tržište.
Kada je u pitanju definisanje spratnosti planiranih objekata na pet etaža (prizemlje i četiri sprata) kao “ograničavajućeg faktora” koji je ugrađen u ovaj amandman, predlagač je morao znati da se spratnost objekata definiše samo i isključivo prostorno-planskom dokumentacijom, a ne aneksom bilo kakvog ugovora.
Takođe, dio amandmana koji se odnosi na obavezu zakupca da se prilikom izgradnje objekata poštuje najviše ekološke standarde u smislu energetske efikasnosti objekata i zaštite životne sredine je nešto što je već ugrađeno u postojeće zakone koje zakupac svakako mora poštovati, pa nije jasno zašto ih je predlagač amandmana posebno potencirao.
Kada je u pitanju “obaveza” da dio profita odvaja za turistički promociju i unapređenje lokalne turističke infrastrukture, veoma je simptomatično da predlagač nije preciznije definisao ovu obavezu. Imajući u vidu da je tursitičkoi kompleks na Svetom Stefanu prilično zatvorenog tipa, pomenuto “davanje od profita” se veoma lako odnositi na promociju samih hotela kojima upravlja Adriatic Properties od čega će na kraju korist imati samo ta kompanija. Slično je i sa lokalnom turističkom infrastrukturom, koja je ionako u većem dijelu u funkciji zakupca i hotelskog kompleksa.
Takođe, amandmanom je nametnuta “obaveza” Vladi da jednom godišnje Skupštini Crne Gore dostavlja izvještaj o realizaciji ovog ugovora, bez preciziranja šta skupštinsko razmatranje tog izvještaja znači, da li se usvaja na Skupštini, može li da dovede do ukidanja Aneksa ili bilo kakvih posljedica po zakupca ili Vladu Crne Gore. Slično je i sa zahtijevom za formiranje privremenog tijela za praćenje realizacije ove odluke, čije bi formiranje bilo samo preklapanje sa već postojećim tijelima u Skupštini koja se bave pitanjima zaštite životne sredine, prostornog planiranja i privatizacije.
Nažalost, ovako formulisani amandman ne predstavlja bilo kakvu zaštitu javnog interesa od očigledne namjere Vlade Crne Gore da sa jedne strane nastavi sa ustupcima zakupcu hotelskog kompleksa, a sa druge strane da abolira sebe od odgovornosti za situaciju u kojoj se nalazi kompletan projekat.
Podsjećanja radi, MANS je još početkom 2012. godine upozoravao da se Ugovor o zakupu ne poštuje, te da sa jedne strane Vlada i Opština Budva zanemaruju svoje obaveze, a da sa druge strane zakupac krši zakone i propise Crne Gore. Tada smo i podnijeli krivičnu prijavu protiv Predraga Sekulića, Branimira Gvozdenovića i Predraga Nenezića, Rajka Kuljače i Lazara Rađenovića, ali i protiv predstavnika kompanije Adriatic Properties i drugih zbog sumnje da nisu obezbijedili poštovanje Ugovora o zakupu i tolerisali nelegalnu gradnju od strane zakupca. Ova krivična prijava je od strane prethodnog tužilaštva odbačena bez valjanog obrazloženja.
Imajući u vidu da je Vlada Skupštini dostavila tekst Aneksa koji su poslanici već jednom odbili, MANS očekuje da ovaj dokument ponovo bude odbačen. U suprotnom bi bilo zanimljivo saslušati razloge i motive onih poslanika koji su od jula mjeseca do danas promijenili mišljenje o Aneksu.
Dejan Milovac
Direktor Istraživačkog centra MANS-a
