Izjava predsjednika Vlade Mila Đukanovića o pitanju davanja državljanstva bivšem tajlandskom premijeru koji je osuđen zbog korupcije, Taksinu Šinevatri, predstavlja samo pokušaj politizacije veoma jasne situacije odsustva primjene zakona i zloupotrebe službenog položaja koja u ovom slučaju može ozbiljno ugroziti proces evropskih inregracija i viznu liberalizaciju, a posebno razvoj Crne Gore kao građanskog društva.
Đukanović je saopštio da je odgovore u vezi ovog slučaja već dao ministar Kalamperović koji flagrantno krši Zakon o slobodnom pristupu informacijama koji ga obavezuje da objavi podatke od javnog interesa i koji je prije nekoliko dana saopštio da o tome “više neće reći ni riječ”.
Štaviše, ministar krši i Zakon o državljanstvu koji propisuje da se crnogorski pasoš ne može dati pravosnažno osuđenim kriminalcima.
I pored toga, Đukanović je konstatovao da je ministar Kalamperović procijenio da postoje interesi i dao crnogorsko državljanstvo “određenim osobama”, te da se sud o takvoj odluci mogu dati samo oni koji dođu na vlast putem izbora.
Poruka premijera da su odluke pojedinaca neprikosnovene, te da poštovanje zakona mogu da traže samo oni koji su pobijedili na izborima, je veoma zabrinjavajuća jer vlast mora biti vezana Ustavom i zakonima, a ne isključivo političkim mandatom i ličnim interesima moćnika.
Konstatacija da samo ministar unutrašnjih poslova ima pravo da u ime građana donosi tajne odluke koje nije dužan da objasni javnosti je direktno suprotna ne samo osnovnim postulatima demokratije nego i zakonima koje je predložila Vlada i usvojila Skupština, i retoričkoj spremnosti sistema da uspostavi vladavinu prava kao preduslov ulaska Crne Gore u EU.
Štaviše, takva konstatacija je suprotna i nizu odredbi Ustava Crne Gore koji propisuje da je svako dužan da poštuje usvojene zakone, i koji građanima garantuje pravo na slobodan pristup informacijama o radu vlasti. Pored toga, Konvencija Ujedinjenih Nacija o borbi protiv korupcije koju je ratifikovala Skupština obavezuje Crnu Goru da sarađuje sa drugim državama u hapšenju funkcionera koji su osuđeni za korupciju.
Nadamo se da izjava premijera predstavlja samo brzopleti pokušaj da se zamjenom teza zatvori pitanje lične odgovornosti za kršenje zakona, a ne zvaničan stav i nova politika Vlade po pitanju poštovanja zakona i odnosa prema građanima kojima se krše Ustavom i zakonima garantovana prava.
Naravno, ovakva reakcija otvara pitanje interesa premijera da se lično upusti u pitanja kojima treba da se bavi resorni ministar i javno saopšti je do skoro nepoznati, pravosnažno osuđeni kriminalac dobio državljanstvo jer je nečim zadužio Crnu Goru, ne obrazlažući, pritom, šta je to Šinevatra učinio za našu državu pa je zaslužio da postane ni manje ni više nego njen počasni građanin. Time je ostavljen prostor za brojne špekulacije o motivima ministra Kalamperovića, ali i samog predsjednika Vlade da sakrivaju koristi koju su država ili pojedinci imali od Šinevatre.
Imajući u vidu da su integritet postupka izdavanja crnogorskih dokumenata i saradnja sa drugim državama u procesuiranju krivičnih djela, ključni uslovi za liberalizaciju viznog režima, a da je Šinevatri zabranjen ulazak u zemlje Evropske unije, nadamo se da ovakav odnos premijera Đunakovića neće biti pokušaj Vlade da stavi tačku na slučaj Šinevatre.
Stoga, očekujemo od premijera Đukanovića da zatraži od ministra u svojoj Vladi da javnosti saopšti uslove pod kojima je Šinevarta dobio državljanstvo i objavi čime je taj pravosnažno osuđeni kriminalac zadužio državu Crnu Goru, kao i zahtijeva da se lična odgovornost pojedinaca za kršenje zakona i zloupotrebu službenog položaja utvrdi kroz nezavisni sudski postupak i od strane ovlašćenih organa, a ne zataška od strane političkih struktura zarad nečijih privatnih interesa.
Vanja Ćalović, izvršni direktor
