Predlogom budžeta za 2016. godinu Vlada je otvorila mogućnost da na teret državne kase prebije preko osam miliona eura međusobnih potraživanja Elektroprivrede Crne Gore (EPCG) i Crnogorskog elektroprenosnog sistema (CGES), ali i da prihode u tim kompanijama koristi za nove investicije, što se prvenstveno može dovesti u vezu sa najavom izgradnje Drugog bloka Termoelektrane u Pljevljima.
Naime, član 18 Predloga zakona o budžetu za narednu godinu predviđa sledeće: „prihodi po osnovu vlasništva i ostvarene dobiti privrednih subjekata u državnom vlasništvu u Crnoj Gori iz oblasti energetike mogu se u 2016. godini koristiti za regulisanje međusobnih dužničko-povjerilačkih odnosa tih subjekata i nove investicije u istim privrednim društvima“.
Prema ranijim zvaničnim podacima, međusobna potraživanja dvije energetske kompanije vrijedna su preko osam miliona eura. Nedavni revizioni izvještaj CGES-a otkrio je da ta kompanija od EPCG po osnovu naknade za korišćenje prenosne mreže potražuje 8,8 miliona, dok su potraživanja EPCG prema CGES vrijedna 8,1 miliona i tiču se naknade za angažovanje sistemske rezerve u prvom dijelu 2013. godine, nastale u vezi preuzimanja elektricne energije za potrebe rada Kombinata aluminijuma Podgorica (KAP).
Sudeći prema Predlogu budžeta za 2016. godinu, Vlada sada namjerava da na teret svih poreskih obveznika prebije potraživanja dvije kompanije, što će faktički značiti da će se po ko zna koji put zahvatiti iz državne kase kako bi se pokrile obaveze nastale zbog KAP-a, a zbog kojeg je prethodnih godina, protivno bilo kakvom javnom interesu, potrošeno na stotine miliona eura državnog novca.
Pored toga, dok se domaćoj javnosti ovih dana saopštava da su pregovori sa češkom kompanijom Škoda Praha o izgradnji Drugog bloka Termoelektrane u Pljevljima u završnoj fazi, Vlada Predlogom budžeta uopštenom formulacijom predviđa da prihode po osnovu vlasništva i ostvarene dobiti u državnim energetskim kompanijama može koristiti za investicije u njima, pri tome crnogorskim poslanicima ne nudeći ni elementarno obrazloženje o modelu, uslovima i iznosima planiranih investicija.
MANS je više puta ukazao da je projekat izgradnje Drugog bloka veoma kontroverzan i da je njegova ekonomska opravdanost krajnje upitna. Naime, ukupni troškovi projekta, ne samo izgradnje Drugog bloka, već i zaštite životne sredine i zdravlja, mogli bi premašiti milijardu eura, dok su čak i zvanični podaci pokazali da u užem pljevaljskom basenu nema dovoljno rezervi uglja za projektovani rad nove termocentrale od 40 godina, čak ni kada bi se iskoristila takozvana neisplativa ležišta.
Istovremeno, EPCG i Vlada nikada nijesu objavile cost-benefit analizu koja bi zaista pokazala da bi projekat izgradnje Drugog bloka bio u javnom, a ne u privatnom i interesu energetskih lobija, a već dugo krajnje neodgovorno manipulišu podacima da je izgradnja nove termocentrale potrebna zbog deficita električne energije, iako to nije slučaj.
Napominjemo da bi bilo kakvo učešće države u projektu izgradnje Drugog bloka Termoelektrane u Pljevljima značilo prikrivenu i nedozvoljenu državnu pomoć, kao i da međunarodna zajednica, za razliku od naše izvršne vlasti, pravi planove za zatvaranje takozvanih prljavih izvora energije, odnosno postojećih termocentrala kako bi bile smanjene emisije štetnih gasova.
MANS je povodom Preloga zakona o budžetu 2016. godinu od predsjednika skupštinskog Odbora za ekonomiju i finansije, Aleksandra Damjanovića, tražio učešće na sjednici, kako bi ukazao na niz problematičnih rješenja koja su sadržana u najvažnijem ekonomskom zakonu u zemlji. Međutim, zbog samovolje i krajnje neprofesionalnog odnosa navodno opozicionog poslanika, koji nesporno uzurpira funkciju predsjednika jednog od ključnih skupštinskog odbora, onemogućeni smo da ukažemo na brojna loša rješenja koja će, ukoliko budu usvojena, imati negativne posledice po državnu kasu.
Odbor za ekonomiju i budžet je jedini skupštinski odbor kojem MANS u kontinuitetu ima zabranjen pristup zahvaljujući isključivo jednostranim i neobrazloženim odlukama Damjanovića, što je praksa koju ne baštine čak ni odbori na čijem čelu su poslanici vladajućih partija. Smatramo da ovakvim postupanjem, u konkretnom slučaju, Damjanović zbog lične sujete pravi najveću uslugu upravo kreatorima ovakvog budžeta, onemogućavajući veći kvalitet diskusije o njemu.
MANS
