MANS je danas Odboru za politički sistem, pravosuđe i upravu Skupštine Crne Gore dostavio inicijativu za razmatranje postupanja nadležnih organa Glavnog Grada Podgorice i Ministarstva za ekonomski razvoj u slučaju nelegalne gradnje čitavog kompleksa stambeno-poslovnih objekata u okviru detaljnog urbanističkog plana (DUP) Zagorič 1 u Podgorici.
Uz inicijativu, pomenutom odboru je dostavljena i obimna dokumentacija sa fotografijama svakog pojedinačnog objekta, imenima investitora, izvodima iz planske dokumentacije i inicijativama koje je MANS podnosio nadležnim inspkecijama, a koje upućuju na sumnju da je na pomenutoj lokaciji došlo do potpune suspenzije zakona iz oblasti urbanizma, te da su odgovorna lica u nadležnim institucijama namjerno propustila dužnost službenog nadzora što je rezultiralo značajnom devastacijom prostora na pomenutoj lokaciji.
Slučaj ovog DUP-a je dospio u javnost nakon što je Skupština Glavnog Grada na posljednoj sjednici u februaru ove godine usvojila novu verziju plana kojom je legalizovan cijeli kompleks stambeno-poslovnih zgrada čiji investitori su u toku izgradnje prekršili važeći plan, te umjesto individualnih stambenih objekata, kako je bilo predviđeno planom, izgradili preko 10 višespratnica.
Objekti koji su tokom 2006, 2007 i 2008. godine građeni na lokaciji u blizini Vezirovog mosta u Podgorici su danas u popunosti završeni, prodati i useljeni, protivzakonito su priključeni na tehničku i komunalnu infrastrukturu još dok su bili u izgradnji, za koje vrijeme su nadležne inspekcije Glavnog Grada u potpunosti ignorisale inicijative MANS-a, a Republička inspekcija se oglašavala nenadležnom. Investitori koju su ostvarili korist od ovakvog rada državnih institucija su DOO “GRAAL” iz Podgorice, DOO “Čelebić”, DOO “Evrostan” i izvjesni Zoran Jovanović kao investitor jedne od zgrada na pomenutoj lokaciji.
Imajući u vidu nivo suspenzije zakona u pomenutom slučaju kao i osnovane sumnje da su nadležni organi i u drugim slučajevima slično postupali te da se očito radi o sistemskom problemu, MANS je Odboru predložio da razmotri mogućnost pokretanja parlamentarne istrage i formiranje anketnog odbora, te da se saslušaju odgovorna lica u lokalnoj upravi Podgorice i Ministarstvu za ekonomski razvoj. Tako je MANS Odboru predložio da se saslušaju Miomir Mugoša, gradonačelnik Podgorice i Branimir Gvozdenović, ministar za ekonomski razvoj kao odgovorna lica u svojim institucijama na okolnosti koje su dovele do suspenzije zakona.
Pored toga, MANS je predložio da se saslušaju i Vlatko Vučinić, rukovodilac Građevinske inspekcije Podgorice, sekretar sekretarijata za urbanizam, Nada Mugoša kao i glavni republički inspektor za građevinarstvo, Nataša Gačević, kao lica koja su direktno bila odgovorna za sprovođenje zakona.
S obrzirom na nivo kršenja zakona u ovom slučaju, cijenimo da je potrebno da se Parlament upozna sa praksom uklapanja nelegalnih zgrada u Podgorici, te da precizno utvrdi okolnosti koje su dovele do takvog postupanja nadležnih organa vlasti, tim prije što ovaj slučaj nije usamljen već predstavlja dio problema koje je MANS do sada pokušavao da adresira na ovom Odboru.
MANS je tokom 2008. godine podnio 2 inicijative Odboru za političkim sistem, pravosuđe i upravu koje su ukazivale na slično ponašanje nadležnih institucija i javnih funkcionerima i u drugim slučajevima.
Ovom odboru su prethodno podnijete inicijative koje se tiču nelegalne gradnje na rtu Zavala u Budvi, i devastacije prostora na lokalitetu Lipci u Kotoru. U oba slučaja došlo je do apsolutne suspenzije Zakona o izgradnji objekata i Zakona o inspekcijskom nadzoru, kako od strane organa lokalne samouprave, tako i od organa vlasti na državnom nivou.
U oba slučaja, tražili smo od poslanika da iniciraju parlamentarne istrage, i saslušaju rukovodioce nadležnih organa, kao što su gradonačelnici, ministri u Vladi i druga lica, ali kod dijela poslanika koji su članovi ovog Odbora očigledno nije postojala volja da rade svoj posao, koji podrazumijeva kontrolu rada Vlade i ostalih institucija izvršne vlasti.
Predsjednik Odbora, Džavid Šabović je samo jednom stavio u predlog dnevnog reda inicijativu posvećenu Lipcima, ali je nedugo nakon objave tog predloga dnevnog reda, Šabović sjednicu otkakazao, i od tada, ni jednu od dvije MANS-ove inicijative nije stavio na dnevni red neke od mnogobrojnih sjednica koje je njegov odbor održao.
Običaj da skupštinski odbori nemaju sluha za inicijative civilnog društva i građana koji ukazuju na razne oblike sistemskog kršenja zakona i građanskih prava je nešto što ne poznaje praksa evropskog parlamentarizma na koju se, makar retorički, poziva crnogorski Parlament.
MANS već duže vrijeme ukazuje na potrebu osnivanja posebnog skupštinskog odbora koji bi razmatrao inicijative, predstavke i žalbe građana i civilnog društva, što je već uspostavljeno kao praksa ne samo u zemljama Evropske Unije, već i u većini parlamenata zemalja u regionu.
Osnivanjem Odbora za inicijative građana, Parlament bi omogućio građanima i uopšte civilnom društvu da, putem svojih inicijativa, aktivno učestvuje u radu ove institucije, a samom parlamentu omogućio da u potpunosti iskoristi mehanizme kontrole izvršne vlasti koje mu stoje na raspolaganju u skladu sa Poslovnikom Skupštine.
Vuk Maraš, programski direktor
Transparentnost i konflikt interesa
