Slučaj Zavala i izgradnje Akvaparka u Budvi, te slučaj kriminalne mreže barskog gradonačelnika Žarka Pavićevića, ali i slučajevi koji su uključivali kontraverznog nikšićanina Branislava Mićunovića i pripadnike krimalnog miljea poput Nasera Keljmendija, otkriveni su upravo zbog činjenice da je informacije o interesnim relacijama bilo moguće sa sigurnošću potvrditi upoređivanjem matičnih brojeva lica i kompanija i na osnovu toga dokumentovati kršenje zakona i kriminalno udruživanje.
Jednos
trano uklanjanje ovih informacija sa sajtova Centralnog registra kompanija i Uprave za nekretnina, praktično onemogućavaju nezavisnu istragu slučajeva korupcije i organizovanog kriminala od strane civilnog društva. Na taj način kriminalcima i njihovim pomagačima se otvara prostor da nesmetano nastave da umnožavaju svoje finansijske interese na štetu vladavine prava i javnog interesa.
Upravo je matični broj potpredsjenika DPS-a, Svetozara Marovića bio konačna potvrda da je on zaista vlasnik kompanije koja je zajedno sa ruskim Miraksom nelegalno gradila stambeni kompleks na Zavali, dok je pretragom sajta Uprave za nekretnine ustanovljeno da njegova kompanija posjeduje i vrijedno građevinsko zemljište.
Takođe, matični brojevi članova njegove porodice su nam pomogli da identifikujemo veze koje postoje u građevinskom sektoru u Budvi između kompanija i nadležnih opštinskih institucija i prepoznamo da je taj grad zarobljen interesima jedne porodice. Pored toga, podaci o Milošu Maroviću, sinu Svetozara Marovića su nam omogućili da od kiparskog registra off shore kompanija dobijemo potvrdu da upravo on sa braćom Bećirović stoji iza kompanije koja je trebala da gradi čuveni Akva park u Budvi i čije milionske kredite sada vraćaju građani opštine jer je lokalna vlast dala garancije.
Pretrago
m po matičnim brojevima fizičkih lica i kompanija u Baru, MANS je uspio da sklopi sliku o veoma kompleksnoj mreži pojedinaca i firmi koju je organizovao barski gradonačelnik Žarko Pavićević kako bi za sebe i povezana lica omogućio nezakonito sticanje višemilionske koristi od prometa građevinskim parcelama i izgradnjom stanova za tržište. Analiza podataka dobijenih pretragom registra kompanija koje su povezane sa Pavićevićem je pokazala da je gradonačelnik za sebe i povezana lica kreirao mrežu kompanija koja je mogla biti korišćena za pranje novca kroz izgradnju i prodaju stanova i poslovnih objekata.
Dostupnost informacije o matičnom broju nezvaničnog šefa crnogorskog podzemlja, Branislava Mićunovića, pomoglo nam je da riješimo misteriju o vlasniku višespratnice nelegalno podignutoj na atrkativnoj lokaciji u opštini Budva i polažemo kako su nadležne državne institucije godinama ignorisale nelegalnu gradnju na toj lokaciji, da bi je nakon izgradnje legalizovale.
Na sličan način je dobijena potvrda i da narko bos, Naser Keljmendi posjeduje brojne nekretnine u Opštini Ulcinj, te da je zahvaljući dobrim odnosima sa lokalnom administracijom pokušao da svoje objekte i legalizuje.
Ovo je samo dio primjera koji pokazuju do koje mjere je mogućnost provjere pojedinaca koji se sumnjiče da učestvuju u kriminalnim radnjama, važna za istraživanje korupcije i organizovanog kriminala.
Sa druge strane, u slučajevima kada više osoba ima isto ime i prezime, bez matičnog broja nije moguće sa sigurnošču utvrditi da li se radi o osobi koja se sumnjiči za krivična djela, te onda veoma teško pažnju istrage usmjeriti u dobrom pravcu.
Tako na primjer u Crnoj Gori postoji čak deset osoba koje se zovu Žarko Pavićević, kao i barski gradonačelnik, a upravo je matični broj ključna stvar koja ih međusobno razlikuje. Pet osoba se zove Miloš Marović, kako se zove sin Svetozara Marovića, dok ime njihovog kontraverznog sugrađanina, Ivana Delića, nosi čak 7 građana Crne Gore. Čak osam građana se zove isto kao i Dragan Marović, brat potpredsjednika DPS-a koji je bio osuđen zbog korupcije u slučaju Zavala.
Smatramo da sve pobrojano daje i više nego dovoljno argumenata za vraćanje matičnih brojeva u registre kompanija i nekretnina, jer svako drugo riješenje značajno obesmišljava borbu protiv korupcije i organizovanog kriminala.
Dejan Milovac
Direktor Istraživačkog centra MANS-a
