Podaci do kojih je došao MANS pokazuju da je Opština Budva u posljednjih nekoliko godina osnovala više preduzeća koje se bave nekretninama i izvođenjem građevinskih radova. U odborima direktora tih preduzeća se nalaze čelni ljudi budvanske Opštine i sa njima povezana lica koja takođe imaju svoje privatne kompanije koje se bave poslovima u oblasti urbanizma.
Tako je za izvršnog direktora kompanije „Budva Holding“ DOO postavljen potpredsjednik Opštine, Lazar Rađenović, dok su za članove odbora direktora imenovani Gradonačelnik Rajko Kuljača, bivši Menadžer Opštine Aleksandar Tičić, direktor JP Morsko dobro, Rajko Barović, šef budvanskog DPS-a, Boro Lazović koji je istovremeno i u JP Morsko dobro, i bivši šef lokalnog SNP-a, Veselin Marković.
U sličnoj kompaniji pod nazivom „Adriatic Holding“ DOO, za izvršnog direktora je postavljen Blažo Radoman, dok se kao članovi odbora direktora ponovo javljaju Lazar Rađenović i Aleksandar Tičić. Još jedan član odbora sa više funkcija je Vule Tomašević, koje je u isto vrijeme i član odbora direktora u kompaniji „Multimedia Group“ and i u HTP „Budvanska Rivijera“ gdje je na mjestu predsjednika odbora direktora zamijenio Potpredsjednika Vlade Svetozara Marovića. Blažo Radoman je istovremeno i član odbora direktora kompanije „Zavod za izgradnju Budve“ DOO, čiji je izvršni direktor Stevica Dragović ujedno i direktor kompanije „Mediteran Projekt“ DOO koju je osnovala britanska off shore kompanija LUSS INVESTMENT LP.
Treća kompanija pod nazivom “Budva-Sveti Stefan-Petrovac” DOO koja se bavi grubim građevinskim radovima upošljava Rajka Barovića i Dragoljuba Pavićevića (takođe i član odbora direktora Zavoda za izgradnju Budve) kao članove odbora direktora, dok je Đorđe Medin predsjednik odbora direktora. Medin je pored toga i direktor JP Stambeno Komunalnog preduzeća Budva, ali i osnivač kompanije za inženjering “MKM Invest” DOO iz Budve.
U četvrtoj kompaniji koja se bavi rentiranjem nekretnina pod nazovom „Akademija znanja“ DOO, predjednik odbora direktora je Milena Marović, kćerka potpredsjednika Vlade Crne Gore, Svetozara Marovića i bratanična Dragana Marovića, budvanskog sekretara za investicije.
Sve pobrojane kompanije su osnovane opštinskom odlukom kojom je definisan njihova djelatnost, statut i osnivački kapital. Tako osnivački kapital kompanije „Budva Holding“ iznosi nevjerovatnih 157 miliona eura, na koliko je procijenjeno blizu 3 miliona kvadratnih metara zemljišta koje je Opština Budva kao osnivač prenijela na ovu kompaniju. U statutu ove kompanije se dalje navodi da kompanijom upravlja izvršni direktor, odbor direktora i Skupština društva koja je u ovom slučaju Skupština Opštine Budva.
Statutom ove komapanije odbor direktora ima definisana ovlašćenja koja su u suprotnosti za Zakonom o uređenju prostora, ali i Zakonom o lokalnoj samoupravi. Tako na primjer odbor direktora ima pravo da predlaže zaključivanje ugovora o prodaji imovine kompanije što je u direktnoj suprotnosti sa zakonom koji jasno propisuje da se prenos prava na građevinskim zemljište vrši putem javnog nadmetanja.
Identična situacija je i sa kompanijom „Adriatic Holding“ gdje je Opština Budva kao osnivački ulog unijela preko 1,1 milion kvadratnih metara zemljišta, vrijednog oko 63 miliona Eura.
Pored toga, u oba statuta se naglašava da je osnivač (Opština Budva), saglasna da se kod Uprave za nekretnine CG, Područna jedinica Budva, izvrši prenos prava sa Osnivača na „Budva Holding“ i „Adriatica Holding“ na svim nepokretnostima koje su prethodno navedene kao osnovački ulog ( ukupno preko 4 miliona kvadratnih metara zemljišta).
Ono što je posebno zanimljivo jeste da se među parcelama koje je Opština Budva prenijela na novoformirana preduzeća, nalaze parcele koje su faktički u vlasništvu države Crne Gore, a na kojima Opština Budva ima samo pravo korišćenja.
Nadalje, u statutu obije kompanije se navodi da Osnivač (Opština Budva) snosi rizik poslovanja kompanije do iznosa unijetih uloga unijetih u kompaniju (zemljište ukupno vrijedno oko 220 miliona Eura). Slična politika je definisana i kod drugih preduzeća koje je osnovala Opština Budvam gdje se u upravnim odborima nalaze lokalni političari, sa njima povezana lica, partijske kolege i njihova djeca.
Imajući u vidu da se, kada je riječ o pomenutim kompanijama, radi o veoma velikim sumama kapitala koji je povjeren na upravljanje svega nekolicini lokalnih funkcionera, MANS je od Skupštine Budva nedavno zatražio sve izvještaje o radu tih kompanija koji su podnijeti tom tijelu na uvid kao osnivaču. MANS je tako zatražio izvještaje o radu kompanija „Budva Holding“,“Adriatic Holding“, „Budva-Sv.Stefan- Petrovac“ i „Akademija znanja“.
Od službe Skupštine Opštine Budva smo dobili odgovor da nam ne mogu dati tražene izvještaje jer oni „nisu dostavljani, ni razmatrani na sjednicama Skupštine“. MANS prije nekoliko dana od Skupštine zatražio na uvid i finansijske izvještaje koje su ove kompanije podnijele Skupštini, a iako još uvijek nismo dobili odogovor, za predpostaviti je da će odgovor biti isti.
Pored činjenice da su odbori direktora sastavljenji od ključnih ljudi Opštine Budva što ih stavlja u poziciju da sami sebe kontrolišu i tako praktično nemaju gotovo nikakav nadzor, gotovo je nevjerovatno da ni lokalni parlament nema uvida u to što se radi u nekoliko opštinskih kompanija koje raspolažu imovinom vrijednom više od 220 miliona Eura.
Naravno, ovakva praksa gdje je odbor direktora „relaksiran“ od podnošenja računa lokalnom parlamentu, uz očigledan konflikt interesa, predstavlja veoma plodno tlo za korupciju, pranje novca i kriminalno udruživanje.
MANS je i prije dvije godine prilikom podnošenja krivične prijave za slučaj „Zavala“ ukazao na opasnost od postojanja organizovanih interesnih mreža u oblasti prostornog planiranja i građevinske industrije na teritoriji Budve koje se mogu iskorisiti za kartelsko udruživanje i pranje novca.
Tada smo Vrhovnom državnom tužiocu, Ranki Čarapić, ukazali da je proces planiranja i uređenja prostora praktično zarobljen interesima nekoliko pojedinaca i pozvali je da u najkraćem roku provjeri relacije između kompanija, lokalnih vlasti i moćnih pojedinaca uključenih u posao na Zavali.
Nažalost, rezultati rada crnogorskog tužilaštva su takvi da ove interesne mreže ne samo da ostaju netaknute, već se zahvaljujući, u prvom redu ozbiljnom nedostatku političke volje, umnožavaju a veze između njenih aktera jačaju.
Posebno je zabrinjavajuća činjenica da svega nekoliko pojedinaca i članova njhovih porodica je u poziciji da utiče na ključne odluke koje se u oblasti urbanizma donose u opštini Budva. Ovdje u prvom redu mislim na porodicu Svetozara Marovića čiji članovi pokrivaju funkcije na lokalnom nivou koje im omogućavaju da u zatvorenom krugu odlučivanja mogu biti veoma korisan servis građevinskim tajkunima i svima onima koji „prečicom“ žele da ostvare svoje profitne interese.
Podaci koje smo danas prezentovali idu u prilog sumnjama da Budva faktički jeste grad koji je zarobljen interesima moćnih pojedinaca i sa njima povezanih lica na vlasti na lokalnom i nacionalnom nivou. Takođe, sasvim je jasno da i da crnogorsko tužilaštvo neće i ne može da se nosi sa političkim pritiscima koje kreiraju interesno-partijske grupe u Budvi, što za direktnu posljedicu ima činjenicu da je Budva danas grad pogaženog javnog interesa, propalih investicija i svojevrsna metropola nelegalne gradnje.
Dejan Milovac
Direktor programa za urbanizam
