Postoji alternativa “Porezu za KAP”

Vlada Crne Gore je prethodnih godina propustila čitav niz šansi da sačuva fiskalnu stablinost i obezbijedi održivije punjenje državnog budžeta, a sve pod izgovorom navodnog privlačenja stranih investitora kroz poreske olakšice. Analiza koju je napravio Istraživački centar MANS-a pokazuje da Vlada u proteklih nekoliko godina donijela čitav niz pogubnih zakonskih rješenja u sferi poreske politike, čije posljedice se sada pokušavaju ispraviti uvođenjem više stope poreza na dodatu vrijednost, naravno na račun građana.

Nesporno je da je ravnoteža između budžetskih prihoda i rashoda brutalno narušena tako što je Vlada svojom politikom Kombinat aluminijuma pratično priključila na državni budžet, što pokazuju i analize međunarodnih institucija. Međutim daleko je od istine da je povćanje PDV-a, odnono uvođenje “poreza na KAP” jedina mjera koja može povratiti fiskalnu stabilnost.

Naime, podaci do kojih je došao MANS pokazuju da je Poreska uprava projektovala da ove godine naplati 19,7 miliona eura poreza na dobit pravnih lica, za razliku od prošle godine kada je naplatila 64 miliona eura ovog poreza, što je razlika od nevjerovatnih 44 miliona Eura.

S obzirom da je Vlada odluku o povećanju PDV-a obrazložila time da će se u državnu kasu godišnje sliti 37 miliona Eura, jasno je da se novo povećanje ovog poreza, koji će direktno pogoditi najsiromašnije građane, uvodi bespotrebno, jer Vlada ima alternativu odakle da se naplati.

Pored toga , Vlada je ove godine donijela uredbu da kompanije koje imaju profit veći od 100 hiljada Eura, porez na dobit mogu platiti stanovima ili poslovnim prostorima, što je momentalno usporilo realizaciju naplate ovog poreza, ali otvorilo i ogroman prostor za manipulcije u procjeni nepokretnosti i u konačnom umanjilo operativnost sredstava dobijenih na taj način.

Međutim ono gdje postoji dovoljno prostora za uspostavljanje fiskalne stabilnosti jeste stopa poreza na dobit kod nas je samo 9 odsto, ujedno najniža u Evropi. U zemljama regiona, odnosno u Srbiji, Bosni i Hercegovini i Makedoniji stopa ovog poreza je 10 odsto, u Sloveniji iznosi 17, a u Hrvatskoj čak 20 odsto. Istovremeno, u Rumuniji je 16 odsto, dok je u Slovačkoj i Poljskoj 19 odsto.

Kada je riječ o razvijenim evropskim ekonomijama, ova stopa je znatno veća i pokazuje da te države najveće prihode ubiraju upravo od dobiti preduzeća, pa je tako u Italiji stopa poreza na dobit 27,5 odsto, u Njemačkoj se kreće od 29 do 32 odsto, a u Francuskoj je čak 33 odsto.

Porez na dobit je smanjen 2005. godine, do kada je stopa ovog poreza u Crnoj Gori iznosila 15 odsto za profit do 100.000 Eura, dok se preko tog iznosa porez obračunavao tako što se do 100 hiljada Eura dobiti plaćalo fiksno 15 hiljada, a za sumu iznad toga računala se osnovica od 20 odsto.

Analiza Istraživačkog centra MANS-a nedvosmisleno pokazuje koliko je Vlada štetno postupala na teret građana i na račun javnog interesa time što je povlađivala profitnim interesima tajkuna, odnosno koliko bi veće prihode ostvarila da je poreska stopa na dobit usklađena sa zemljama regiona ili evropskom praksom.

Naime, prema zvaničnim podacima koji su dostupni Istraživačkom centru MANS-a, od 2005. godine, kada je stopa poreza na dobit sa 15 odsto snižena na 9 odsto, država je naplatila ukupno 312,4 miliona Eura poreza na dobit.

Da je poreska stopa ostala 15 odsto, u budžet bi se za devet godina slilo najmanje 553,5 miliona Eura, što je više za preko 221,4 miliona. Ako bi kao parametar uzeli nešto veću stopu, na primjer prosjek poreskih stopa Hrvatske i Slovenije – što bi bilo 18,5 odsto, onda bi se u prethodnom periodu u državnu klasu slilo 682,7 miliona Eura, odnosno skoro 330 miliona više nego što je Vlada naplatila u pomenutom periodu.

Dakle, Vlada i daje ima alternativu kako i odakle da napuni budžetsku kasu koju je ispraznila vodeći katastrofalnu politiku prema KAP-u i ostalim tajkunskim firmama, za koje je izdavala višemilionske garancije bez ikakvog pokrića i krajnje neodgovorno se zaduživala kod međunarodnih finansijskih institucija, a čiji ceh sada treba da plate ekonomski uništeni građani.

Zbog toga MANS traži da se o pitanju održivosti budžetskih prihoda i rashoda otvori široka javna rasprava, jer smo ubijeđeni da postoje druga rješenja za punjenje budžeta, pored brutalnog zavlačenja ruke u džep najsiromašnijih slojeva stanovništva.

MANS