Vrhovni državni tužilac drži u ladici vise od pola krivičnih prijava koje je MANS podnio u proteklih pet godina i izbjegava da nam dostavi bilo kakav odgovor, dok brojni visoki funkcioneri koji su optuženi za korupciju i dalje nesmetano obavljaju javne i druge funkcije, što im omogućava da ozbiljno utiču na potencijalne svjedoke i uništavaju tragove, ali i da nastave sa vršenjem krivičnih djela. Šteta koja se procjenjuje da je nastala u tim predmetima se mjeri desetinama miliona eura, što ipak nije dovoljno za Vrhovnog državnog tužioca da počne odgovorno da radi svoj posao.
Među 238 slučaja u kojima se tužilaštvo odlučilo na “taktiku ćutanja” su i teme poput Prve Banke za koju se pokazalo da značajno može uticati na makroekonomsku stabilnost zemlje, ali i na slučajeve koji se odnose na veze između crnogorskih obavještajnih službi i pripadnika organizovanog kriminala.
Tako je MANS još sredinom 2010. godine na osnovu svjedočenja predsjednika Savjeta Centralne Banke, Ljubiše Krgovića, podnio prijavu u vezi sa Prvom Bankom i zakonitošću njenog poslovanja. Nakon toga MANS je u septembru iste godine podnio još jednu prijavu u vezi sa revizorskim izvještajem o poslovanju iste banke, ali tužilaštvo već dvije godine se nije udostojilo da informiše javnost šta je urađeno po ovim prijavama protiv banke u vlasništvu porodice premijera Mila Đukanovića. MANS je vise puta trazio od Vrhovnog drzavnog tuzioca informacije o postupanju po nasim prijavama, ali odgovora do danas nema. Nakon toga je medjunarodni tim novinara istrazivaca objavio niz cinjenica o poslovanju te banke na racun poreskih obveznika i vezama sa sefovima organizovanog kriminala, ali je Ranka Carapic najavila da ce prvenstveno istrazivati izvor podataka o poslovanju banke.
Pored toga, MANS je u martu 2011. godine od tužilaštva zatražio da provjeri navode da su službenici Agencije za nacionalnu bezbijednost Zoran Lazović i Duško Golubović u komunikaciji sa pripadnicima organizovanog kriminala i da posjeduju višemilionsku imovinu u zemlji i inostransvu. Gotovo godinu i po do podnošenja te prijave, tužilaštvo i dalje ćuti o ovoj dvojici službenika ANB-a, iako je javnost, pa i samo tužilaštvo upoznato sa nepobitnim dokazima da je Zoran Lazović u vrlo srdačnoj atmosferi prisustvovao svadbi Safeta Kalića, u druskvu Sarica i sefova organizovanog kriminala iz cijelog regiona.
Kada je u pitanju oblast urbanizma, u ladicama tužilaštva na procesuiranje čekaju brojne prijave protvi bivšeg i sadašnjeg ministra urbanizma, ali i nekoliko gradonačelnika od kojih se većina i dalje nalazi na pozicijama koje im omogućavaju da nastave sa kršenjem zakona i propisa. Tako je MANS početkom septembra prošle godine podnio krivične prijave protiv Predraga Sekulića i Branimira Gvozdenovića jer su malverzacijama sa planskom dokumentacijom i inspekcijskim nadzorom omogućili Branu Mićunoviću da nelegalno podigne višespratnicu u Budvi. Ova prijava već više od godinu dana sakuplja prašinu u ladicama tuzilastva, taj objekat sada “legalizovan”, a Gvozenović ponovo ministar urbanizma umjesto da odgovara za kršenje zakona.
U periodu od 2010. do 2011. godine, MANS je podnio dvije krivične prijave protiv aktuelnog barskog gradonačelnika, Žarka Pavićevića, od kojih je poslednja bila za organizovani kriminal i temeljila se na čak deset posebnih slučajeva kršenja zakona koje je MANS otkrio i dokumentovao na preko 100 stranica dokaznog materijala. Ni jedna od ove dvije prijave, iako su uključivale i visoke funkcionere poput Branimira Gvozdenovića i biznismene poput Aca Đukanovića, ali i brata Kardinala, Miodrag Đurović ni do danas nije procesuirana, niti postoje dostupne informacije o tome šta je tužilaštvo preduzelo.
Čak dvije prijave zbog slučaja Carine i prodaje opštinske zemlje van tendera su podnijete državnom tužilaštvu, protiv gradonačelnika Podgorice, Miomira Mugoše i vlasnika Carina Čedomira Popovića. Prvu su odbacili sa obrazlozenjem da je sve po zakonu, a nakon sto je Vrhovni sud ista ta dokumenta ponistio kao nezakonita, tuzilastvo sada cuti o novoj prijavi koju smo im dostavili. Istu sudbinu su imale i prijave protiv budvanskog gradonačelnika Lazara Radjenovića i prvog čovjeka lokalnog DPS-a, Bora Lazovića koje je MANS početkom 2011. godine podnio zbog sumnje da su njih dvojica falsifikovali završne finansijske izvještaje opštinske kompanije “Budva Holding” koja raspolaže opštinskom zemljom vrijednom preko 100 miliona eura.
Opština Budva predstavlja očigledan zabran za tužilaštvo, koje nakon samo napola odrađene “Zavale” očigledno više nema volje da se bavi korupcijom i kriminalom u ovoj opštini. MANS je u novembru 2010. godine od tužilaštva zatražio da ispita navode da je Opština Budva sklopila štetan ugovor sa ruskom kompanijom Trade Unique o izgradnji stambeno-poslovnog kompleksa kojom prilikom je opštinski budžet oštećen za više miliona eura. Ova prijava već više od dvije godine i dalje nema epilog u otvaranju istrage ili podizanju optužnice. Ista je situacija i sa zahtjevom MANS-a da se ispitaju dugovanja za komunalije nastala izgradnjom hotela Splendid i Avala u Budvi. Iako je ovaj zahtijev tužilaštvu upućen još prije gotovo tri godine, još uvijek nema odgovora šta se desilo sa višemilionskim dugovima oko kojih se sa pomenutim kompanijama spori Opština Budva.
Porodica Đukanović i njhovi bliski poslovni saradnici Bećirovići su bili predmet nekoliko krivičnih prijava MANS-a, ali do sada ni jedna nije procesuirana do kraja. Tako na primjer, na odluku tuzilastva i dalje čeka prijava zbog sumnjive prodaje opštinske zemlje u Kolašinu koju je ta Opština prodala Zoranu Bećiroviću, a on je samo mjesec dana kasnije preprodao Acu Đukanoviću. Zanimljivo je da je tužilaštvo ovu prijavu držalo kod sebe punu godinu dana prije nego što nas je obavijestilo da je ona proslijeđena Specijalnom tužiocu za organizovani kriminal i korupciju koji nas već više od godinu dana ne informiše da li je nešto preduzeto po toj prijavi.
Tuzilastvo cuti i u mnogim slucajevima koji se odnose na javne nabavke. Mi smo prije vise od godinu dana podnijeli po dvije krivične prijave protiv direktora Direkcije za saobraćaj i Direkcije za javne radove, Veselina Grbovića i Žarka Živkovića zbog sumnje da su građevinskoj kompaniji “Bemax” nezakonito dodijelili vise milionskih ugovora
Kada je rijec o korupciji u privatizaciji tuzilastvo nas do danas nije obavijestilo o mnogim slucajevima koji ukljucuju visoke funkcionere. Vrhovni drzavni tuzilac nece da se odredi po pitanju prijave protiv Vujice Lazovića zbog slučaja Cubus Lux i namjere da se vrijedna uvala Valdanos izda u zakup kompaniji koja nije uspjela da zadovolji uslove tendera. Iako je MANS uspio da konkretnim dokazima potvrdi da je zakon prekršen, tužilaštvo je očigledno nakon dvije godine “arhiviralo” Lazovića za neka druga vremena. Slična je sudbina i sa sumnjovom privatizacijom hotela “Otrant” koju je MANS prijavio još sredinom 2010. godine. Više od dvije godine nakon toga, radnici i dalje protestvuju zbog takve prodaje hotela, a tužilaštvo je i dalje nijemo i ništa ne preduzima po ovom slučaju. Brojne malverzacije u nikšićkoj Željezari MANS je prijavio nekoliko prijava, pocevsi od jula 20109. godine, međutim tužilaštvo ni nakon brojnih urgenicija i svega što se dešavalo sa privatizacijom ove kompanije nije smatralo da treba nešto da uradi po tom pitanju.
Ovi i brojni slicni primjeri pokazuju da je crnogorsko tužilaštvo i dalje aktivni saučesnik u zataškavanju afera na najvišim nivoima vlasti, a posljedice takvog odnosa prema borbi protiv korupcije se mjere stotinama miliona eura stete po drzavni budzet koji pune poreski obveznici. Zbog toga Vrhovna tuziteljica mora da buse pozvana na odgovornost ili ce se time poslati jasna poruka da nema elementarne spremnosti za sprovodjenje reformi neophodnih za ulazak u Evropsku uniju.
Dejan Milovac
Zamjenik izvršnog direktora
