U periodu od predsjedničkih izbora do danas, preko 5500 građana je izbrisano iz Centralnog biračkog spiska, a najnovija analiza koju je sproveo Monitoring program MANS-a, donosi primjere koji upućuju na sumnju da je se birački spisak “šteluje” i uoči predstojeći lokalnih izbora, upozoravaju iz MANS-a.
Analiza pokazuje da od ukupnog broja brisanih birača, više od 450 lica je mlađe od 40 godina, što je veoma visoka cifra, imajući u vidu da je među tom populacijom stopa mortaliteta veoma niska, pa je malo vjerovatno da je to uzrok brisanja iz spiska. Takođe, teško je zamisliti da su u periodu od samo 10 mjeseci od održavanja predsjedničkih izbora sva ta lica odselila iz Crne Gore, uzela državljanstva drugih zemalja i odjavila prebivališta iz naše zemlje, što je takođe osnov za brisanje iz biračkog spiska.
Kada se ima u vidu da se veoma rijetko odjavljuje prebivalište nakon napuštanja Crne Gore, onda ovolika cifra brisanih lica još više zabrinjava. Ovdje se ne radi ni o brisanju iz biračkog spiska zbog preseljenja u drugu opštinu, jer bi onda to lice bilo samo upisano na novo biračko mjestu u opštini u kojoj se nastanilo.
Prilikom analize centralnog biračkog spiska za neke od prethodnih izbornih ciklusa utvrdili smo da je brisanje iz biračkog spiska jedan od najčešće korišćenih mehanizama kako bi se građani spriječili da glasaju za bilo koju osim partije na vlasti, što je potvđeno i navodima iz afere “Snimak”.
Najočigledniji primjeri sumnje da su birači brisani kako bi im se uskratilo pravo glasa su slučajevi koji su bili upisani u Centralnom biračkom spisku za poslednje parlamentarne i predsjedničke izbore, ali ne i u spisku koji će se koristiti za naredne izbore.
Tako na primjer u Beranama ja iz biračkog spiska brisana Rastoder Adisa rođena 14.4.1994. godine koja živi u mjestu Savin Bor a glasa na BM “Savin Bor, Dašča Rijeka” kao i Nišavić Ratko rođen 17.6.1993. godine, koji živi u mjestu Donje Zaostro i glasa na BM istog imena, a oboje su pravo glasa imali i na prethodnim presjedničkim i parlamentarnim izborima. Takođe, iz Berana su brisani i Korać Nikola i Mehović Nermin, oba rođena 1993. godine kao i Kiković Milka rođena 1992. godine. Iz biračkog spiska za Berane brisani su i Vučeljić Nađa, Šoškić Nikola, Maslovarić Milena i Gačević Nada svi rođeni 1991. godine.
Slično je i sa Podgoricom gdje je iz biračkog spiska brisana Zidi Elizabeta rođena 8.4.1994. godine, koja je pravo glasa imala i na prethodnim predsjedničkim i parlamentarnim izborima. Takođe, iz Centralnog biračkog spiska brisani su i Ivanović Boban rođen 8.7.1993., kao i Popović Biljana rođena 21.2.1993. godine. Iz Centralnog biračkog spiska brisani su još i Radović Tanja rođena 8.4.1992., Lalović Đurđina rođena 4.4.1991. kao i Mijušković Simo rođen 27.2.1990. godine i mnogi drugi.
Slični primjeri postoje i u svim ostalim crnogorskim opštinama, gdje su brisani birači koji su imali pravo glasa i na predsjedničkim i na parlamentarnim izborima. U Baru je iz biračkog spiska brisana Rosić Bojana rođena 1.1.1994. godine, u Bijelom Polju je brisana Bahović Eldina rođena 2.4.1994. godine a u Herceg Novom Nikolić Milan rođen 20.7.1994.. U Ulcinju je brisana Halilović Melita rođena 4.8.1994. U Danilovgradu je brisana Brajović Marija rođena 31.1.1993. a u Nikšiću Međedović Nataša rođena 15.11.1993. godine. U Kotoru je brisan Popović Miljan rođen 8.8.1992. godine, u Mojkovcu Mišnić Sanja rođena 29.12.1992. godine, u Plavu Kolenović Alina rođena 22.10.1992. godine.
Činjenica da Centralni birački spisak i dalje obiluje brojnim nepravilnostima govori o tome da neophodno obezbijediti efikasan sistem za inspekcijski nadzor tog dokumenta. Zbog toga bi MUP morao hitno, po službenoj dužnosti započeti sa inspekcijskim nadzorom cijelog Centralnog biračkog spiska kako bi se obezbijedilo da se beranski ali i predstojeći lokalni izbori u drugim crnogorskim opštinama održe prema tačnim i ažurnim biračkim spiskovima.
Hitno se mora stati na kraj praksi potvrđenoj aferom “Snimak” da se iz biračkog spiska brišu lica koja imaju pravo glasa, a za koja u evidencijama partija na vlasti postoji informacija da oni glasaju za druge političke partije, kako bi se po svaku cijenu spriječila da glasaju za protivničke političke strukture.
Smatramo da je trenutno najvažniji zadatak MUP-a da u narednom periodu iščisti Centralni birački spisak od svih duplikata i fantoma, ali i da obezbijedi da se sva lica koja imaju biračko pravo nađu u biračkom spisku.
Takođe pozivamo sve građane da MANS-u prijave sve zloupotrebe biračkog spiska za koja imaju saznanja i time doprinesu sprečavanju zloupotreba njihovog biračkog prava. MANS je u ovu svrhu otvorio i posebne telefonske linije (020.266.326, 069.446.094, 067.262.724, 068.722.722), ali i putem maila na prijavi@izbori.se.
Nezakonito brisani pred predsjedničke izbore ponovo vraćeni u birački spisak
MANS je analizom Centralnog biračkog spiska identifikovao i veliki broj lica koja su imala pravo glasa na parlamentarnim izborima, pa su pred predsjedničke izbore bili brisani, da bi nakon predsjedničkih izbora bili vraćeni u birački spisak, pa postoji opravdana sumnja da su ova lica brisana kako bi im se uskratilo pravo glasa za predsjedničke izbore.Takvih birača, koji su stariji od 40 godina i koji su rođeni u Crnoj Gori ima ukupno 234. Među najdrastičnijim primjerima je Zarubica Stoja iz Pljevalja, rođena 20. avgusta 1912. godine, koja je nakon predsjedničkih izbora ponovo stekla pravo glasa. Tri godine starija, Adrović Rahima iz Berana, rođena 6. aprila 1915. godine koja glasa na biračkom mjestu Bor, takođe je imala pravo glasa na parlamentarnim izborima, da bi bila izbrisana iz biračkog spiska uoči predsjedničkih izbora. Nakon predsjedničkih izbora, ona je ponovo upisana u birački spisak.
Budvanke, Pavlović Dragica rođena 20. jula 1915. godine i Gregović Anđelika rođena 17. maja 1920. godine, takođe sui male pravo glasa na parlamentarnim izborima, brisane su pred predsjedničke izbore, a potom su nakon toga vraćene u birački spisak. Zanimljivo je da su i Dragica i Anđelika nastanjene u Petrovcu. Pored njih, u nizu ovakvih primjera su Barjaktarević Raba rođena 10. januara 1920. godine iz Plava, Džudović Vojislavka rođena 1. avgusta 1921. godine iz Berana, Dutina Ilosava rođena 4. jula 1922. godine iz Herceg-Novog, Vujović Ljeposava rođena 17. januara 1922. godine iz Cetinja, Orović Milica rođena 20. decembra 1922. godine iz Bijelog Polja i Jocović Sofija rođena 23. februara 1923. godine iz Bijelog Polja.
Tako je govorila Daliborka…
Afera Snimak je otkrila koliko je manipulacija biračkim spiskom tokom prethodnih izbornih ciklusa bila važna za DSP, a jedna od visokih funkcionera te partije, Daliborka Pejović je bila i konkretna: “Naravno, reagovali smo na vrijeme tako što smo izbrisali 548 imena jer su se stekli zakonski uslovi kao nosilaca lične karte za strance da neće moći izvršiti glasanje i neće biti definitivno ciljna grupa kojom ćemo se baviti. Ono što je bila srećna okolnost je da se radilo o licima koja su, prema našoj identifikaciji, bila sigurno protivglasači na ovim izborima.”
”U julu te godine nekih 1.872 birača trebalo a uđu u istu ovu grupaciju i da iskoristimo upravni postupak za njihovo brisanje. Takođe se radi o ciljnoj grupi koja nam je vrlo interesantna i važna. U većini slučajeva i u velikom procentu se radi o glasačima protiv”, čuje se na snimcima sa sjednica DPS-a.
Ovo istraživanje je urađeno uz podršku Evropske Unije i Ministarstva inostranih poslova Švajcarske. Sadržaj istraživanja predstavlja mišljenje MANS-a i ne odražava stavove donatora.
