Ministarstvo kapitalnih investicija (MKI) ima pravo da izvrši reviziju računa koncesionara Eni i Novatek, koji su krajem marta počeli sa istražnim bušenjem nafte i gasa. Odnosno, imaju pravo da provjere sve što su dosad radili koncesionari Eni i Novatek, sa kojima je ugovor sklopila bivša vlast 2016. godine. To pokazuje ugovor o koncesiji između Vlade i italijansko-ruskog konzorcijuma Eni i Novatek. Ministarstvo kapitalnih investicija, na čijem čelu je Mladen Bojanić, međutim, trenutno ne namjerava da izvrši reviziju svega što je dosad urađeno na ovom projektu, prije nego se utvrdi da li ima rezervi, odnosno prije nego krene proizvodnja. Navode da u slučaju da se utvrdi da nema rezervi ugljovodonika u podmorju, da država nema obavezu učestvovanja u troškovima, te da sve pada na teret koncesionara.
U ugovoru piše da MKI, odnosno nadležni organ Vlade, može izvršiti reviziju računa za bilo koju kalendarsku godinu u roku od deset godina od završetka te kalendarske godine. U svrhu revizije, Vlada može ispitivati i verifikovati u razumnom vremenu sva zaduženja i odobrenja u vezi sa apstrim aktivnostima, kao što su računovodstvene knjige, knjiženja, evidencije o materijalima i bilo koju drugu dokumentaciju, koja je neophodna za verifikaciju zaduženja i odobrenja.
– Revizori imaju pravo da u vezi sa takvom revizijom posjete i obave inspekciju, nakon najave upućene u razumnom roku, svih lokacija, postojenja, skladišta i kancelarija koncesionara koji su u vezi sa apstrim aktivnostima. Bilo kakva revizija vrši se u skladu sa mjerodavnim poreskim zakonima Crne Gore – piše u dijelu ugovora između Vlade i konzorcijuma Eni i Novatek koji je “Danu” dostavio MANS.
Ugovor o koncesiji je potpisan krajem 2016. godine, dok je 25. marta ove godine počelo istražno bušenje kod Ulcinja na 28 kilometara od obale. Iz MANS-a su kazali da dva mjeseca nakon početka istražnog bušenja i brojnih sumnji koje su iznijete u prilog ugovora sa Eni i Novatek, resorno ministarstvo kapitalnih investicija ne pokazuje ni minimum spremnosti da iskoristi ovlašćenja koja su joj data ugovorom i sprovede reviziju onoga što je rađeno dosad.
– Time ministar Mladen Bojanić ovaj ugovor promoviše kao možda jedini dobar i transparentan posao koji je zaključila prethodna DPS vlada i za sada je sasvim izvjesno da u Ministarstvu kapitalnih investicija ne postoji politička volja da se napravi otklon od prakse koja je postojala do sada. Neshvatljivo je da ministar Bojanić bezuslovno podržava ugovor, a da prethodno nema, ili je ne saopštava javnosti, niti jednu informaciju na osnovu koje bi mogao da brani tako čvrst stav. Kako ne bismo ulazili u spekulacije o motivima ministra Bojanića da ispred svog ministarstva istupa kao plaćeni naftni lobist, MANS se i dalje zalaže za punu reviziju ovog ugovora, uz pomoć relevatnih eksperata i maksimalnu transparetnost kompletnog postupka – saopštili su iz MANS-a.
Ministarstvo kapitalnih investicija smo pitali zašto nijesu tražili da se uradi revizija svega što su koncesionari uradili od 2016. godine, te da li će možda u narednom periodu tražiti reviziju svega što je do sada urađeno.
– Pitanje poslovanja koncesionara je uređeno Zakonom o porezu na ugljovodonike, koji je Skupština usvojila 2014. godine. Predmetnim zakonom su uređena sva pitanja u vezi sa finansijskim poslovanjima koncesionara, uključujući i šta se sve može prihvatiti kao rashod za potrebe obračuna poreza na ugljovodonike, troškovi finansiranja poslovanja, koji se troškovi ne prihvataju kao rashodi, prenos gubitaka, itd. Shodno Zakonu, koncesionari su dužni da u roku od 30 dana od dana početka proizvodnje podnesu prvu poresku prijavu, koja sadrži i prijavljene troškove, nakon čega nadležni poreski organi vrše kontrolu svih prijavljenih troškova, uključujući i izvore finansiranja, prihoda i određuju iznos poreza. Dakle, u navedenom postupku, a u skladu sa Zakonom i ugovorom o koncesiji, država može izvršiti kontrolu i inspekciju, tj. reviziju svakog pojedinačnog troška, evidencije i računa koncesionara, u cilju utvrđivanja tačnog činjeničnog stanja – kazali su iz ministarstva.
Dalje su naveli, da ukoliko se konstatuje prisustvo komercijalnih rezervi ugljovodnika i koncesionari otpočnu fazu proizvodnje, Zakonom o istraživanju i proizvodnji ugljovodonika definisano je da se od proizvedene količine prvo
naplati naknada za proizvedenu količinu (royalty) koja u zavisnosti od volumena proizvodnje iznosi pet do 12 odsto.
– Potom se odbijaju kapitalni (CAPEX) i operativni troškovi. Zakonom je definisano da se CAPEX amortizuje na pet godina, kako bi se omogućilo da država od prve godine potencijalne proizvodnje ostvaruje prihod. Nakon obračunatih troškova od neto profita se odbija porez na ugljovodonike od 54 odsto. Oporezivanje apstrim aktivnosti nije samoporezivanje, već oporezivanje po rješenju, gdje se provjerava svaki trošak koji je napravljen tokom realizacije projekta – naveli su iz MKI.
Istakli su da se koncesionari trenutno nalaze u fazi istraživanja, te da ne postoje utvrđene komercijalne rezerve ugljovodonika.
– Ukoliko se ne pronađu komercijalne rezerve ugljovodonika, onda cjelokupan trošak istraživanja pada na teret koncesionara, bez bilo kakve obaveze države da učestvuje u troškovima – zaključili su iz MKI.
D.M.
Od povezanih firmi uzeli 70 miliona
Iz MANS-a su ranije ukazali i da su Eni Montenegro i Novatek Montenegro firme osnovane samo zbog istraživanja nafte i gasa u Crnoj Gori, te da su uzele kredite od povezanih kompanija vrijedne 70 miliona eura. Naveli su i da dok ti krediti sa kamatama ne budu isplaćeni država neće imati nikakvih prihoda po osnovu poreza na dobit naftnih kompanija.
MKI smo pitali da li je tačno da nećemo dobiti nijedan euro dok koncesionari ne vrate 70 miliona,
– U dijelu koji se odnosi na izvore finansiranja, zakonom je propisano da kamate i pripadajući troškovi prema povezanim licima, koji se priznaju na teret rashoda, ne mogu prelaziti visinu tih troškova na slobodnom tržištu – kazali su iz MKI.
