Vlada Crne Gore treba da obustavi realizaciju Projekta izgradnje Drugog bloka Termoelektrane u Pljevljima, sve dok ne bude izrađena sveobuhvatna i nezavisna studija koja bi pokazala uticaj buduće termoelektrane na zdravlje ljudi, ali i procijeni koliko bi u narednim decenijama iznosili troškovi zdravlja i socijalni izdaci zbog prijevremenih smrti i različitih vrsta oboljenja uzrokovanih radom novog bloka.
Vlada je potpuno neodgovorno ušla u čitav projekat, jer je kao stvarne troškove računala samo izgradnju novog bloka i nabavku opreme, iako troškovi zdravlja i zaštite životne sredine predstavljaju najveće izdatke kada su u pitanju projekti termoelektrana. S tim u vezi je prosto nevjerovatno da čak ni Institut za javno zdravlje i Opština Pljevlja nemaju elementarne informacije o uticaju novog bloka na zdravlje ljudi.
Tako je Nacrt detaljnog prostornog plana za termoelektranu Pljevlja, koji je u maju prošle godine bio na javnoj raspravi, pun zastarjelih i nepotpunih podataka o zdravlju populacije u Pljevljima, a frapantno je da se otvoreno priznaje da u zdravstvenim ustanovama u Pljevljima ne postoji odgovarajući informacioni sistem koji bi omogućavao laku obradu statističkih podataka, iako sa druge strane te iste službe godinama ukazuju na porast broja karcenogenih i respiratornih oboljenja.
Koliko se može raditi o ogromnim troškovima najbolje pokazuje istraživanje međunarodne organizacije Greenpeace koja je sredinom 2013. godine, koristeći sofisticirani metod obračuna koji je izrađen na Univerzitetu u Štutgardu, troškove zdravlja i životne sredine za 40 godina rada drugog bloka termoelektrane u Pljevljima procijenila na nevjerovatnih 2,5 milijardi eura, dok se za isti period očekuju 622 prijevremene smrti.
Kada se to ima u vidu jasno je da bi svaka odgovorna Vlada prvo utvrdila uticaj novog energetskog objekta na zdravlje svojih građana, zatim stvarne troškove koji bi u periodu od 40 godina nastali po osnovu liječenja, prijevremenih smrti i povezanih socijalnih troškova, pa tek onda donijela odluku da li je isplativo uopšte ući u realizaciju takvog projekta, ili se opredijeliti za neki drugi model privrednog razvoja pljevaljske opštine.
Umjesto toga, na sceni imamo otvoreno zanemarivanje interesa građana i činjenicu da Vlada već mjesecima iza zatvorenih vrata finalizuje dogovor sa češkom kompanijom Škoda Praha, koja je ponudila da sagradi Drugi blok Termoelektrane u Pljevljima za cijenu od 338 miliona eura.
Takvo postupanje je krajnje problematično i naročito kada se ima u vidu trenutna zagađenost Pljevalja, koja su jedan od najzagađenijih gradova u Evropi i gdje su vazduh, voda i zemljište zatrovani najviše zbog rada postojećeg Prvog bloka Termoelektrane i njene deponije pepela i šljake na Maljevcu, te Rudnika uglja Pljevlja i dolagališta Jagnjilo.
Vlada ne preduzima ništa konkretno da bi sanirala stanje enormne zagrađenosti Pljevalja, koja su postala grad iz kojeg se masovno odlazi. Takođe, opšte je poznato da Rudnik uglja i Elektroprivreda Crne Gore, koja gazduje Prvim blokom Termoelektrane, godinama ne ulažu u rekultivaciju uništenih lokacija i zaštitu životne sredine, uprkos tome što eksploatišu prirodne resurse grada na sjeveru države i od toga ostvaruju značajne prihode.
Imajući sve prethodno u vidu, neophodno je da Vlada najhitnije obustavi sve najavljene aktivnosti u vezi izgradnje novog bloka Termoelektrane u Pljevljima i pristupi izradi studije uticaja novog bloka na zdravlje ljudi. Svako drugačije postupanje predstavljalo bi avanturu sa dalekosežnim negativnim posledicama na zdravlje ljudi i životnu sredinu, ali i na državni budžet iz kojeg bi bila izdavajana ogromna sredstva za troškove zdravlja i socijalne izdatke.
Kako bi pokrenuli javnu diskusiju o ovom problemu, ali i problemu ekonomske isplativosti izgradnje drugog bloka termoelektrane u Pljevljima, MANS i Green Home će u ponedjeljak 29. februara u Podgorici organizovati okrugli sto pod nazivom “Drugi blok TE Pljevlja – ekonomski i ekološki izazovi”.
MANS i Green Home
