Dosadašnja analiza predizborne kampanje za parlamentarne izbore je pokazala da se većina mehanizama iz afere „Snimak“ i dalje koristi, naročito kada je u pitanju zloupotreba budžetskih sredstava u političke svrhe, te da je situacija sa epidemijom virusa korona iskorišćena kako bi se takva praksa ozakonila.
Podaci koji su bili dostupni su pokazali da je određeni broj državnih institucija kršio Zakon o finansiranju političkih subjekata i izbornih kampanja u dijelu koji se tiče prekoračenja predizborne potrošnje, ta da su neke od njih u predizbornom periodu već potrošile veći dio svog ovogodišnjeg budžeta. Posebno su zabrinjavajući podaci o potrošnji budžetske rezerve koja je značajno povećana u odnosu na neizbornu 2019. godinu, ali i podaci o dinamici njene potrošnje koja naglo raste nakon raspisivanja parlamentarnih izbora u junu mjesecu.
MANS je takođe zabilježio da je posebno Uprava javnih radova, uprkos epidemije virusa korona i nadolazećoj ekonomskoj krizi, ostvarila značajna probijanja predviđenog budžeta, te da su se čak i sredstva iz budžetske rezerve koristila za finansiranje radova koji su na terenu ove godine bili očigledna podrška takozvanoj funkcionerskoj kampanji predstavnika vladajućih partija.
Kada je u pitanju kontrola potrošnje državnih sredstava u predizbornom periodu, poseban problem su predstavljale institucije koje su sa svojih analitičkih kartica uklanjale pojedine transakcije ili ih uopšte nisu objavljivale na svojim internet prezentacijama. Na ovaj način se stiče pogrešna slika o njihovoj predizbornoj potrošnji i praktično onemogućava bilo kakva nezavisna kontrola trošenja državnog novca.
Posebno je problematičan slučaj Ministarstva finansija koji još od početka ove godine odbija da MANSu dostavi podatke o januarskim rashodima preko Državnog trezora, koji su neophodni za utvrđivanje polugodišnjeg prosjeka potrošnje državnih institucija koje su obveznice primjene Zakona o finansiranju političkih partija i finansiranja izbornih kampanja.
Sa druge strane, zabrinutost izaziva i dosadašnje djelovanje Agencije za sprječavanje korupcije (ASK), kao institucije za praćenje primjene pomenutog zakona. Kada je u pitanju kontrola potrošnje državnih sredstava u predizborne svrhe, ASK još uvijek nije ne samo da nije ispunila svoju zakonsku obavezu da na svoju Internet stranicu postavi kompletnu dokumentaciju koju je dobila, već prema onome što je javnosti dostupno, očigledno je da se ova institucija uopšte nije ni bavila da li državne instititucije objavljuju tačne podatke o svojoj potrošnji.
Uprkos zvaničnim podacima o stotinama kontrola koje je ASK navodno izvršila u predizbornom periodu, javnosti nisu poznati detalji tih provjera, dok se na sajtu ASK može pronaći tek desetak zapisnika o izvršenom inspekcijskom nadzoru. MANS je sredinom mjeseca od ASK-a zatražio i kompletnu korespodenciju koju su imali sa državnim institucijama u toku provjere, ali je ta institucija zabranila pristup tim informacijama čak i u onim slučajevima gdje kontorola bila okončana. Ono što jeste dostupno na sajtu pokazuje da se ASK u predizbornom periodu nije bavio državnim institucijama sa najvećim budžetima i potrošnjom.
Kada je u pitanju ova institucija posebno je bilo problematično njeno odlučivanje kada je u pitanju medijsko oglašavanje političkih subjekata tokom predizborne kampanje, naročito kada je u pitanju nespremnost ASKa da na vrijeme povuče cjenovnike medija koji su ih dostavili nakon isteka zakonskog roka. U konačnom, takvo postupanje Agencije je dovelo dop toga da smo tokom udarnih sedmica kampanje, imali medije koji su suprotno zakonu prućali medijske usluge političkim partijama.
Slična situacija je bila i sa kontrolom priloga fizičkih lica, odnosno donacija političkim partija gdje je takođe izostala bilo kakva aktivnost ASK-a, uprkos i više nego konkretnih dokaza da pojedine partije koriste donacije kako bi na sumnjiv način unijele novac u zvanične finansijske tokove svojih partija.
MANS
