Monstat je juče saopštio da su podaci o osobama starijim od 60 godina iz popisa i biračkog spiska neuporedivi, jer među njima ima onih koji žive van Crne Gore. Ovakvo obrazloženje je krajnje providan pokušaj zataškavanja činjenice da u Crnoj Gori pravo glasa ima preko 6.000 pojedinaca starijih od 60 godina koji po popisu ne postoje.
Zakon o izboru odbornika i poslanika predviđa da lice može imati pravo glasa samo ukoliko je crnogorski državljanin koji najmanje dvije godine živi u Crnoj Gori. Monstat tvrdi da razlika u više hiljada birača postoji jer su u trenutku popisa živjeli van zemlje, dajući primjere studenata koji često borave u inostranstvu.
Prvo, mi se nismo bavili studentskom populacijom već samo licima starijim od 60 godina, koja bi se, da su tačne tvrdnje Monstata, u poslednje dvije godine morala masovno odseljavati i doseljavati u Crnu Goru, jer bi, ukoliko duže borave u inostranstvu, po sili zakona izgubili pravo glasa i ne bi ih bilo u biračkom spisku.
Naime, Zakon o registrima prebivališta i boravišta propisuje da MUP po službenoj dužnosti pokreće postupak za utvrđivanje prebivališta za lica koja se odsele iz zemlje, čak i kada o tome ne obavijeste nadležne organe. Po tom Zakonu, MUP po službenoj dužnosti donesi rješenja o odjavi prebivališta za ta lica, koja time gube pravo glasa.
Sigurno su moguća manja odstupanja, ali ukoliko preko 6000 starih lica ima pravo glasa, a decenijama živi u inostranstvu, to bi značilo da je MUP masovno kršio zakon, omogućavajući biračko osobama koje ga odavno nemaju, što predstavlja krivično djelo.
Stoga mi tražimo da se utvrde činjenice i da sve političke partije imaju uvid u knjige umrlih, ali i u podatke o prebivalištima i glasačima koji su izašli na prošle parlamentarne izbore, u skladu sa Zakonom o biračkom spisku, kako bi utvrdili koja lica više nisu među živima i da li neko umjesto njih glasa, što je posebno moguće u pograničnim oblastima gdje ima i najviše spornih primjera.
Prema tome, bez obzira na različit cilj i svrhu, važeći zakoni potvrđuju da podaci iz popisa i biračkog spiska moraju biti uporedivi, osim ukoliko MUP i drugi državni organi sistematski krše zakone i na organizovan način sastavljaju netačne biračke spiskove radi uticaja na konačne rezultate izbora.
Novoupisana stara lica
U prilog sumnjama da se podaci o starijim licima upisanim u birački spisak zloupotrebljavaju sa ciljem uticanja na rezultate izbora, i da među tim osobama ima i lica koja više nisu među živima govore i drastične razlike između biračkih spiskova za ove i prethodne parlamentarne izbore.
Poređenjem dva centralna biračka spiska, jednog iz marta 2009. godine kada su održani prethodni parlamentarni izbori i aktuelne verzije, primijetili smo da su mnogi birači stariji od 60 godina upisani u birački spisak koji će se koristiti za ove izbore, a nisu mogli glasati 2009. godine.
MANS je uporedio podatke o matičnim brojevima, imenima i prezimenima, kako bi isključio mogućnost da je naknadni upis ovih osoba izvršen zbog promjene mjesta boravka, udaje ili slično, dok je svega nekoliko rođeno u drugim državama pa se njihov kasni upis može opravdati sticanjem crnogorskog državljanstva.
Do sada su obrađeni samo dio podataka, za Bar, Ulcinj i Andrijevicu, a već smo pronašli brojne sumnjive slučajeve.
Na primjer, u birački spisak su nedavno upisane Pindović Jelka, stara 85 godina i Živković Ružica stara 84 godine koje sada mogu glasati u Baru. Isto je i sa Nikić Jelenom starom 83 godine, Mijušković Miodragom starim 81 godinu, Krgović Vida koja je napunila 77 godina, Đonović Bosiljka i Babović Tomislav koji imaju po 75 godina, Škopelja Đina od 74 godine, Radončić Ismet od 73 godine, Radačić Zorka, Ajdarpašić Kima i Hodžić Rifa koje imaju po 72 godine, svi rođeni u Crnoj Gori, kao i niz drugih građana starijih od 60 godina.
Između dva parlamentarna izbora, u Ulcinju je, na primjer, tek nedavno upisana Rastoder Šehida koja je napunila 92 godine, Quranolli Ljimone od 84 godine, Vukmarović Mrika sa 82 godine, Brisku Bahri i Đonović Đusta sa po 79 godina, Murić Bajram od 78 godina, Pepaj Ilinka stara 77 godina, Pufija Hajrudin, Ajdarpašić Smail i Lunji Ali sap o 74 godine, svi rođeni u Crnoj Gori, ali i mnogi drugi stariji građani.
U Andrijevici je upisana Maslovarić Magdalena od 81 godine, Bacanović Velimir od 73 godine, Marijanović Milovan od 68 godina, Novović Žarko od 66 i više drugih lica, takođe rođenih u Crnoj Gori.
Više glasača nego stanovnika
Poređenje podataka iz popisa i biračkog spiska pokazuje da u nekim opštinama ima više glasača nego svih stanovnika, uključujući i maloljetnu populaciju. Podaci o svakom pojedinačnom godištu nisu dostupni po opštinama već su kategorisani u grupe od 0 do 4 godine, 5-9, 10-14, 15-19). Iz tog razloga, na nivou opština, nije moguće precizno utvrditi koliko lica je u trenutku prošlogodišnjeg popisa imalo 17 godina, odnosno koliko ih danas može imati pravo glasa.
Ipak, MANS je pristupio obradi podataka sa posebnom opreznošću i od ukupnog stanovništva po opštinama oduzeo samo prve tri kategorije kategorije lica, koja su u godini popisa bila mlađa od 14 godina, odnosno ove godine su napunila 15.
Tako obračunati podaci pokazuju da u velikom broju opština ima znatno više lica koja imaju pravo glasa nego onih koji su stariji od 16 godina. Naravno, da je Monstat omogućio uvid u podatke pos vim godištima, razlike bi bile još i veće.
O svim sumnjivim primjerima MANS u kontinuitetu obavještava međunarodne organizacije, prvenstveno misiju ODIHR-a, koji će teško povjerovati nesuvislim obrazloženjima i providnim pokušajima aktivnih članova vladajućih partija, zaduženih za vođenje i kontrolu CBS-a da sakriju očigledne malverzacije.
