Nakon što je Evropska komisija u izvještaju o napretku Crne Gore krajem 2008. godine navela da upravljanje finansijama Skupštine, uključujući i ono koje obavlja Generalni sekretar još uvijek nije dovoljno transparentno odlučili smo da započnemo sa projektom praćenja potrošnje bužeta Skupštine u fiskalnoj 2009. godini.
U okviru tog projekta, koji je podržan od strane USAID/ORT-a, sačinjen je prvi izvještaj koji sadrži informacije o potrošnji skupštinskog bužeta za prvih osam mjeseci 2009. godine. U posmatranom periodu, potrošeno je preko 2,6 miliona eura, od ukupno predviđenih preko pet miliona, te je za očekivati da Skupština završi fiskalnu 2009. godinu sa značajnim uštedama. Rebalansom ovogodišnjeg skupštinskog budžeta su značajno smanjeni iznosi predviđeni za transfere institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru, kao i kapitalni izdaci, dok su povećana sredstva za zarade skupštinske administracije.
Izvještaj o dosadašnoj potrošnji budžeta pokazuje da su samo sredstva za zarade poslanika trošena planiranom dinamikom, dok su u drugim budžetskim stavkama napravljene značajne uštede. Podaci pokazuju da je prosječna plata profesionalnih poslanika u posmatranom periodu bila preko 1,300 eura mjesečno. Najveću ukupnu platu u Skupštini za prvih osam mjeseci ostvario je Mehmet Bardhi, preko 13 hiljada eura. Slijede poslanici Ranko Krivokapić, Radivoje Nikčević, Dragan Kujović, Rifat Rastoder, Radojica Živković, Novica Stanić i Miodrag Vuković čija je ukupna plata bila preko 12 hiljada eura, za prvih osam mjeseci tekuće godine. Ovi iznosi se odnose na neto plate poslanika i ne uključuju ostale beneficije. Studija slučaja data u izvještaju dokumentuje da su samo poslanici vladajuće koalicije bili u mogućnosti da koriste službena vozila, na osnovu diskrecione odluke bivšeg Generalnog sekretara.
Podaci koji se odnose na skupštinsku administraciju, pokazuju da je u prvih osam mjeseci potrošeno manje od polovine sredstava planiranih ovu kategoriju. Dok su sredstva za zarade administracije trošena planiranom dinamikom, utrošen je samo manji dio sredstava iz drugih budžetskih stavki. Podaci pokazuju da je prosječna zarada zaposlenih u administraciji iznosila oko 470 eura, ali su pojedinci na višim pozicijama ostvarivali znatno veće zarade. Najviše ukupne plate tokom prvih osam mjeseci 2009. godine imali su zamjenik generalnog sekretara Slobodan Dragović, preko devet hiljada eura, te bivši generalni sekretar Milan Radović, preko osam hiljada eura. Ostali zaposleni u Skupštini, koji su imali najveće plate bili su sekretari odbora i savjetnici Predsjednika Skupštine. Poseban kuriozitet predstavlja činjenica da se na platnoj listi skupštinske administracije nalazi i izvjesna Branislavka Vujadinović, za koju ne postoje bilo kakvi podaci o funkciji koju u Skupštini obavlja, a za koju je primila preko 6 hiljada eura, što je čini jednom od najplaćenijih zaposlenih u administraciji. Na ostale troškove kao što su nabavka kancelarijskog i kompijuterskog materijala, goriva, dnevne štampe i izrada web portala Skupštine, administracija je utrošila preko 200,000 eura.
Izvještaj je sačinjen na osnovu zvaničnih informacija koje su dobijene od Skupštine na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama, nakon odlaska sa funkcije starog generalnog sekretara Milana Radovića. Iako rad Parlamenta pratimo od februara 2007. godine, u cjelokupnom periodu dok je Milan Radović obavljao funkciju Generalnog sekretara nismo mogli da pristupimo ni jednom dokumentu koji se odnosio na finansije Parlamenta, što se značajno promijenilo nakon njegovog odlaska sa te funkcije.
Kako je izvještaj pokazao da će Skupština Crne Gore fiskalnu 2009. godinu završiti sa značajnim uštedama, i to u najvećem dijelu, u okviru sredstava koja se odnose na administraciju, ta sredstva bi trebalo iskoristiti za jačanje kapaciteta Skupštine u smislu novog zapošljavanja, ali i povećanja zarada skupštinske administracije kako bi se stimulisao dolazak stručnih i profesionalnih kadrova. Nasuprot tome, treba izbjeći praksu koja je uspostavljena prethodnih godina, da se od sredstava ušteđenih iz skupštinskog bužeta poslanicima isplaćuju 13. i 14. plate.
Vuk Maraš
direktor monitoring programa
