Podaci do kojih je došao Istraživački centar MANS-a pokazuje da je barska grupa građevinskih investitora predvođenja Ratkom Vujačićem utajila kapitalnu dobit u iznosu od preko 2.7 miliona eura, čime je budžet Crne Gore oštećen za najmanje pola miliona eura po osnovu manje uplaćenog PDV i poreza na dobit. Vujačić je građevinski investitor sa jakim vezama u vladajućoj DPS, na lokalnom i državnom nivou, zbog čega postoji sumnja da su institucije nadležne kako za kontrolu finansijskog poslovanja, tako i državnog premjera i katastra godinama ne samo zatvarale oči nego i učestvovale u onom što je bilo očito kršenje zakona i propisa.
Zgrada koja je u detaljnom urbanističkom planu “Topolica 1” označena sa “F-13” je samo još jedan od stambeno-poslovnih objekata koji su u posljednih desetak godina sagrađeni u Baru kroz partnerstvo ruskih i crnogorskih investitora. Ova zgrada, iako su stanovi u njoj 100% prodati i dalje je skoro potpuno prazna zbog spora između osnivača kompanije “Cirus invest” koja je i sagradila pomenutu desetospratnicu. Kao osnivači ove kompanije se u Centralnom registru privrednih subjekata vode Ratko Vujačić sa 25% udjela u kompaniji, ruski državljanin Sergej Lebedev sa 50% i Vera Kirović sa preostalih 25%.
Upravo taj spor je otkrio da su Ratko Vujačić i Sergej Lebedev kao sadašnji nezakonito postavljeni izvršni direktor “Cirusa” osmislili šemu za utaju poreza kroz zaključivanje fiktivnih ugovora sa kupcima stanova, te da je određeni broj uplata dolazio sa off-shore destinacija pogodnih za sakrivanje pravih vlasnika kapitala, ali i pranje novca.
Fiktivni ugovori i logistička podrška barskog katastra
Nakon što su Veru Kirović kao jednog od osnivača nezakonito smijenili sa pozicije izvršnog direktora, dvojac Vujačić-Lebedev otpočinju sa prodajom stanova u zgradi koju je kompanija Cirus Invest sagradila. Iako je u listu neporketnosti postojao teret upravnog spora nad kompletnom zgradom, a kao suvlasnici svih stanova po osnovu gradnje bili upisani Vujačić, Lebedev i Kirović barska Uprava za nekretnine je nesmetano uknjižavala nove vlasnike stanova, mahom ruske državljane. Većina od preko 60 stanova je “kroz papire” prodata još 2006. godine, neposredno nakon završetka izgradnje objekta.
Ono što je posebno zanimljivo jeste da se nijedan ruskih kupaca stanova u pomenutoj zgradi nije lično pojavio u Baru prilikom zaključenja ugovora knjiženja stanova u katastru. Veliku većinu njih je po punomoćju zastupao barski advokat Goran Petrović. Uz svaki od ugovora o prodaji je stajala potvrda “Cirus-Investa” koju je potpisivao Sergej Lebedev, a u kojoj se navodilo da je kupac stana u potpunosti isplatio kupopodajnu cijenu. Ono što se nije nalazilo uz svaki od ugovora jeste ovlašćenje da Goran Petrović u ime ruskih državljana može zaključiti kupoprodajne ugovore sa “Cirusom”. Niti jedan od ugovora iz omota spisa barskog katastra kojim je prometovano stanovima u zgradi “Cirus”, ne sadrži punomoćje za advokata Petrovića.
Ono što je takođe zanimljivo kada su ovi ugovori u pitanju jeste činjenice da je određeni broj njih datiran na 2006. godinu, dok je promjena u barskom katastru ozvaničena tek 2012. godine. U medjuvremenu, stanovi su ponovo mijenjali vlasnike na osnovu ništavih ugovora koji nisu bili proknjiženi u barskom katastru sve do 2012. godine. Na taj način su “vlasnici” stanova prodavali svoje stanove trećim licima, iako se kompletna zgrada u katastru i dalje vodila na kompaniju “Cirus”. Drugi krug kupaca je ponovo zastupao advokat, ovog puta Mirsad Tršić iz Bara, koji je ujedno bio i punomoćnik “Cirusa”.
Ugovori o kupoprodaji do kojih je došao Istraživački centar MANS-a pokazuju da su stanove “Cirus investa” na premium lokaciji u samom centru Bara Vujačić i Lebedev 2006. godine u vrijeme invesitcione ekspanzije ruskih kupaca, prodavali po cijenama od oko 700-900 eura m2, iako po toje cijeni se stanovi na toj lokaciji ne mogu naći ni danas, kada je tržište nekretnina u krizi i kada se malo šta prodaje. Imajući u vidu da su neki od stanova ponovo preprodavani, MANS je uspio da uvidom u nove ugovore odredi stvarnu cijenu koja je sakrivana iza fiktivnih ugovora o prodaji ruskim državljanima u “prvom krugu”.
Tako je na primjer, stan broj 59 na desetom spratu površine 62 m2 je 2006. godine prodat za 44,6 hiljada eura, da bi prošle godine bio prodat za okruglo 60.000 eura. Takođe, slikovit je primjer i stana br 44. koji je iste površine od 62m2 i 2006. godine je prodat takodje za 44,6 hiljada eura. Međutim ovaj stan koji je identičan onom na desetom spratu je 2012. godine prodat za čak 100.000 eura. Sve ove promjene su uredno registrovane od strane barskog katastra i tadašnje načelnice Željke Sekulić za koju postoji sumnja da je imala saznanja da se radi o fiktivnim ugovorima. Knjiženje je vršeno bez obzira na to što se među osnivačima vodi upravni spor i pored činjenice da ruski državljani-kupci stanova nikada nisu kročili u zgradu katastra a da sve ih je po punomoćju koje nije bilo priloženo uz kupoprodajne ugovore zastupao jedan advokat – Goran Petrović. To što je Petrović istovremeno bio i pravni zastupnik Cirus Investa po ovlašćenju potpisanom od Lebedeva koje nije moglo biti izdato bez saglasnosti sva tri osnivača, takođe nije bilo problematično za barski katastar.
Činjenica se vlasništvo u katastru knjiži 6 godina nakon što su zaključeni prvi fiktivni kupoprodajni ugovori takođe nije zavrijedila posebnu pažnju u barskom katastru. Zakon o državnom premjeru i katastru propisuje da je lice dužno da u roku od godinu dana od dana sticanja prava na nepokretnostima, odnosno zaključenja kupoprodajnog ugovora, podnese zahtjev za upis prava svojine nadčežnom katastru. Većina vlasnika je taj zahtjev podnijela tek nakon šest godina.
Pored toga, dokumentacija o prodaju i knjiženju stanova koju je Istraživački centar MANS-a nabavio pokazuje da je posao u barskom katastru rađen na brzinu i stihijski, da postoje brojna nepoklapanja u evidenciji o nosiocima prava vlasništva, datumima i osnovnim podacima o stanovima, pa je tako u gore pomenutim slučajevima, u ugovoru o prodaji stana bio naveden broj objekta 41. dok u rješenju katastra koje je potpisala Sekulićeva je broj drugog stana – 44.
Do kog nivoa su išle manipukacije ugovorima i kako je sve to prolazilo u barskom katastru pokazuje se na primjeru nekoliko stanova koje je u toj zgradi imala kompanija “Svjetlost Mont”, takođe u vlastištvu Ratka Vujačića. Ova kompanija je u kompezaciju za izvedne elektro-instalacione radove od “Cirusa” dobila nekoliko stanova koje je kasnije preprodavala.
Tako je Vujačićeva kompanija “Svjetlost Mont” jedan od stanova dobijenih kompezacijom prodala Radetu Vujačiću, sinu Ratka Vujačića. Kupoprodajni ugovor je zaključen u septembru 2006. godine i stan od 62 m2 je prodat za 44,7 hiljada eura, odnosno 720 eura po m2. Ovaj ugovor je kao i mnogi drugi verifikovan u barskom katastru tek u aprilu 2012. godine. U međuvremenu, iako stan nije bio proknjižen na njegovo ime, Rade Vujačić je stan preprodao trećem licu za značajno veću sumu. Ugovor između mlađeg Vujačića i ruskih državljana Titov Igora i Lidie je zaključen u junu 2010. godine, dakle prije nego što je Vujačić svoje vlasništvo ozvaničio u katastru. Sve je to bez problema ovjereno i procesuirano u barskom Osnovnom sudu, a da se niko nije zapitao zbog čega Vujačić nema list nepokretnosti na svoje ime. Konačno, tadašnja načelnica katastra Sekulić u aprilu 2013. godine potpisuje još jedno rješenje kojim se kao novi vlasnici upisiju ruski državljani.
Pore toga, Ratko Vujačić je stan prodao i svom drugom sinu, Nikoli Vujačiću sa kojim je sklopljen ugovor za stan od 62m2 na iznos od 44,6 hiljade eura, koji je ovaj kasnije preporodao za 87 hiljada eura. Dokaz šta je sve “prolazilo” kao legalno u barskom katastru pokazuje ovjera ugovora između Nikole Vujačića i kompanije njegovog oca “Svetlost Monta” koji je ovjeren pečatom treće firme – Cirus investa. Sve je to potvrdio svojim faximilom porodični advokat Vujačića, Goran Petrović.
Pored prodaje nekretnina iz te zgrade članovima svoje porodice, Ratko Vujačić je stanove “prodavao” i povezanim kompanijama u kojima je takođe imao vlasništvo. Kompanija “Stroj Servis” koja je takođe u vlasništvu Ratka Vujačića se pojavljuje kao jedan od kupaca stanova iz kompezacije.Poslovni prostor od 26 m2 je prodat toj kompaniji za iznos od 38.460 eura, što je duplo više nego što je iznos koji je Svejtlost Mont dao tokom kompezacije za Cirusom. I ovaj stan je kupljen po receptu koji je već opisan, uz podršku barskog katastra koji je u kontinuitetu nezakonito knjižio stanove i poslovne prostore za Vujačiće.
Utaja poreza kroz zaključivanje fiktivnih ugovora
Analiza finansijskih pokazatelja kompanije “Cirus Invest” otkriva u najmanju ruku čudnu poslovnu logiku Ratka Vujačića i Sergeja Lebedeva prilikom prodaje stanova. Naime, kada je upitanju zgrada F-13, po osnovu ugovora koje je su sklapali sa ruskim državljanima, kompaniji Cirus je uplaćeno oko 2,7 miliona eura, a kroz kompezaciju za izvedene radove Cirus je dobio još 122 hiljade eura. To čini ukupnu sumu od 2,8 miliona eura koliko je zvanično ta kompanija prihodovala prodajom stanova i poslovnih prostora u objektu F-13.
Ukupan PDV na ovu sumu je obračunat u iznosu od oko 406.000 eura, što daje prodajnu vrijednost zgrade od 2,4 miliona eura, odnosno u prosjeku 614 eura po m2. Od ove sume se oduzima vrijednost neoporezivih stavki (iznos vrijednosti zemljišta i plaćenih komunalija), odnosno u prosjeku 165 eura po m2. To smanjuje vrijednost na 449 eura po m2, koliko su prijavili prihod Vujačić i Lebedev. Od ove sume se nakon toga oduzimaju troškovi gradnje koji su projektom bili predviđeni na nivou od 425 eura po m2. Na kraju računice dolazimo do frapantnog zaključka da su Vujačić i Lebedev tokom investicionog buma gradili i prodavali stanove i poslovne prostore u srcu Bara, kako bi po metru kvadratnom ostvarili dobit od svega 24 eura.
Kada se na ovu računicu primjene stvarne cijene nekretnina po kojima se u 2005. i 2006. godine prometovalo na tržištu, ali i cijene koje su prikazane u ugovorima koji su sklapani nakon fiktivnih ugovora, u takozvanoj “drugoj ruci” ruskih kupaca, dolazimo do podatka da je vrijednost od prodaje stanova morala biti značajno veća od one koje su Vujačić i Lebedev prikazali u zvaničnoj finansijskoj dokumentaciji.
Zakon o porezu na dobit pravnih lica propisuje da ako je u postupku prodaje imovine prodajna cijena postavljena niže od tržišne vrijednosti, prilagođavanje tržišne vrijednosti imovine vrši nadležni poreski organ. U slučaju Cirus Investa i Ratka Vujačića se to nikada nije desilo.
Ipak, tržišna vrijednost pomenutih stanova i poslovnih objekata je bila na nivou od 2000 eura po m2 poslovnog prostora, kao i 1200-1600 eura po m2 stambenog prostora. Kalkulacija stvarne tržišne vrijednosti objekta F-13 pokazuje da je umjesto 2,8 miliona eura, obračun trebao da bude napravljen na iznos od 5,6 miliona eura.
Kako je na racun Cirusa uplaćeno 2,8 miliona eura, postoji osnovana sumnja da su Vujačić i Lebedev napravili utaju kapitalne dobiti u iznosu od 2.7 miliona eura i na taj način oštetili budžet Crne Gore u iznosu od oko 560.000 eura, od cega je manje uplaćenog PDV za oko 315 hiljada eura, a poreza na dobit u iznosu od oko 245 hiljada eura.
Prljavi novac ruskih notara opran kroz Vujačićeve stanove?
Moskovski list “Moskovski Kosmomolets” je u septembru 2007. godine donio priču o bivšem predsjedniku moskovske notarijalne palate, sada pokojnom Viktoru Repinu, i više visokih činovnika te institucije. Novinari ovog ruskog glasila otkrivaju da su pomenuta lica novac od notarskih taksi i članarina koje su često naplaćivane mimo regularnih tokova i nisu uplaćivani u budžet Ruske Federacije, preko off shore kompanija uplaćivali na žiro račune crnogorskih kompanija.
Prema podacima do kojih je došao Istraživački centar MANS-a, najmanje jedna transakcija preko offshore destinacija je izvršena prema kompaniji “Cirus Invest”. Naime, Crnogorska komercijalna banka – CKB je krajem avgusta 2005. godine informisala “Cirus” o prispijeću oko 86.000 eura od kompanije Robson International Holdings inc. U napomeni ove takozvane “loro doznake”, nalogodavac je dodao i napomenu da se novac uplaćuje po ugovoru od 10. avgusta 2005. godine sa licima, Kravchenko, Tregubova i Poltavskaya. Nina Tregubova je jedna od ruskih državljana koju su kod Vujačića kupili stan, dok je Elena Krachenko suvlasnik u kompaniji Ratka Vujačića, Longrun Invest, ali i u kompaniji njegovog sina Rada Vujačića, Longrun Montenegro Invest.
Viktor Segejevič Repin je u periodu od avgusta 2005. godine do juna 2006. godine u “Cirusovoj” zgradi kupio 17 stanova i dva poslovna prostora za ukupan iznos od blizu milion eura na koliko su bili zaključeni predugovori. Krajem aprila 2006. godine zaključeni su konačni kupoprodajni ugovori za 17 stanova i dva poslovna prostora.
Ono što je i najmanju ruku čudno u ovim transakcijama jeste da su prema podacima u koje je imao uvid Istraživački centar MANS-a, Ratko Vujačić i Sergej Lebedev nakon prodaje stanova Repinu, te iste stanove ponovo prodali drugim ruskim državljanima, a da ugovor sa Repinom nije bio poništen. Tako su novi ugovori za iste stanove sklopljeni sa ruskim državljanima Stoyanovski Alexanderom, Lobov Sergejem, Skulevic Alexanderom, Balakin Kirilom, Fomin Vladimirom, Bekotavskiy Artemom, Shakov Aleksanderom, Sobolev Georgy, Valeva Alina, Leshcenko Evgen, Alekseev Oleg. I ove promjene bivaju nesmetano registrovane i procesuirane od strane barskog katastra.
Roćenov kum, Žarkov bliski prijatelj
Ratko Vujačić i njegova porodica su kumovski povezani sa porodicom Milana Roćena, bivšeg ministra inostranih poslove, glavne “ruske veze” premijera Mila Đukanovića i visokog funkcionera Demokratske partije socijalista koja vrši vlast u Baru. Naime sin Milana Roćena, Filip je 2004. godine krstio sina Ratka Vujačića, Radeta.
Pored toga, Vujačići su tokom divlje izgradnje svojih drugih objekata u Baru uživali direktnu zaštitu sadašnjeg gradonačelnika Bara i funkcnionera DPS-a, Žarka Pavićevića koji nikada nije krio veze sa Vujačićima. „Investitor ‘Longrun Invest’ je imao sugestiju od mene da stane sa radovima, ali bi bilo još ružnije da je ostavio prizemlje + četiri sprata. Vujačić iz ‘Longrun Investa’ ima od mene saglasnost i spreman sam da odgovaram za to”, javno je izjavio Pavićević tokom diskusije o nelegalnim spratovima Vujačića. Sa druge strane, Ratko Vujačić je naveo da su još 2007. godine od Opštine Bar dobili informaciju da će na njihovim parcelama biti predviđeno više spratova, pa naveo i čak da posjeduju pismo koje su dobili lično od Žarka Pavićevića u kome ih lično obavještava o tom.
Ovakve veze sa vladajućom političkom “elitom” na državnim i lokalnom nivou svakako nisu štetile Vujačiću kada je uspio da obezbijedi da barski katastar potpuno nezakonito knjiži i rasknjižava njegove stanove u objektu F-13, u potpunosti se stavljajući na raspolaganje kao servis dvojcu Vujačić-Lebedev. Slična situacija je i sa poreskim organima koji do danas nisu uspjeli da utvrde očiglednu utaju poreza već su Vujačiću omogućili da nesmetano prometuje stanovima zaključujući fiktivne ugovore sa cijenom koja je očigledno daleko ispod tržišne.
MANS je još sredinom 2011. godine Specijalnom tužiocu za organizovani kriminal i korupciju podnio krivičnu prijavu protiv Žarka Pavićevića i Ratka Vujačića tereteći ih za kriminalno udruživanje u cilju sticanja nezakonite imovinske koristi. Ova prijava je prema informacijama koje posjedujemo još uvijek u fazi “izviđaja” iako će se uskoro navršiti tri godine od njenog podnošenja.
Poslovanje kompanije “Cirus-invest” školski primjer organizovanog kriminala
Slučaj kompanije “Cirus Invest”, odnosno njeno poslovanje pod menadžmentom Vujačić-Lebedev pokazuje do koje mjere seže uticaj sumnjivog kapitala na državne institucije. U svojem naumu, oni su uspjeli da ostvare uticaj na barski katastar najvjerovatnije koristeći političke i kumovske veze Ratka Vujačića, te ga pretvore u servis za legalizaciju nezakonitog poslovanja. Pri tome, svako od pomenutih lica je imalo tačno određenu ulogu u kompletnom poslu, uključujući i advokate Gorana Petrovića i Mirsada Tršića, ali prije svega bivšu načelnicu katastra Željku Sekulović.
Pored toga, gotovo je nevjerovatno da godinama gotovo niko nije provjeravao poslovanje Cirus investa, a i ono malo provjera nije rezultiralo identifikacijom bilo kakvog kršenja zakona i pored činjenice da je ono bilo više nego očigledno. Koliko je poreska kontrola bila detaljna i redovna pokazuje i činjenica da kompanija “Cirus invest” od 2008. godine na ovamo nije predavala završne račune iako je to obavezna bez obzira na to da li ostvaruje promet ili ne, sve dok je aktivna u Poreskom registru privrednih subjekata.
Naročito je zabrinjavajuća činjenica da godinama niko nije ni pokušao da ispita ovakvu prodaju stanova i utaju poreza, pa se postavlja pitanje koliko još sličnih slučajeva postoji na teritoriji Bara, ali i Crne Gore, te kolika je ukupna šteta po državni budžet kada je ekipa na čelu sa Ratkom Vujačićem samo na jednoj zgradi uspjela da utaji preko pola miliona eura poreza.
Imajući u vidu da postoji sumnja da je određeni broj ruskih državljana umiješano u nezakonite poslove u Crnoj Gori, te moguće pranje novca kroz kupovinu nekretnina, MANS će kompletni dokazni materijal dostaviti i ruskom državnom tužiocu na dalje postupanje, najavio je Dejan Milovac, direktor Istraživačkog centra MANS-a.
Brojne kompanije povezane u rusko-crnogorsku mrežu
Ratko Vujačić i njegovi sinovi su tokom proteklih godina razvili prilično kompleksnu šemu povezanih kompanija, čija je osnovna djelatnost mahom promet nekretnina ili izvođenje građevinskih radova. pored suvlasništva u kompaniji “Cirus invest”, Ratko Vujačić je sa svojom suprugom Larisom osnivač komapnije Stroj Servis, dok je sa ruskim državljanima Nikolayem Repinom (sinom pokojnog bivšeg moskovskog notara, Viktora Repina) i Valsiliy Ralkom u suvlasništvu nad kompanijom Buildinvest Mont. Sa Repinom Vujačić ima još jednu kompaniju pod nazivom Viramonte. Vujačić se kao vlasnik pojavljuje i u kompaniji Special Land, dok je u kompaniji Ski Selo ovlašćeni zastupnik. U kompaniji Longrun Invest, Ratko Vujačić posjeduje 37% kapitala, dok ostatak posjeduju ruske državljanke Elena Krachenko i Nina Tregubova. Izvršni direktor Longrun investa je Ratkov sin Nikola Vujačić.
Kada je u pitanju stariji od dvojice sinova Ratka Vujačića, Nikola Vujačić se pojavljuje kao suosnivač kompanije Global Pro Investment, dok kompaniju Svjetlost Mont dijeli sa mlađim bratom Radetom po pola. U kompaniji Ranidi Invest Nikola učestvuje sa 25% koliko i njegov brat Rade, dok druga polovina kompanije pripada ruskom državljaninu Dmitry Shirokovom. U kompaniji CG Express braća Vujačić imaju još po 20% udjela, dok kompaniju Soho Travel dijele u omjeru 50:50. U kompaniji Hipokrat koja se bavi konsultantskim poslovanjem, Nikola ima 25%, a ujedno je i izvršni direktor te kompanije. Konačno, kao isključivi vlasnik, Nikola Vujačić se pojavljuje u građevinskoj kompaniji “GIR”.
Pored pobrojanih kompanija, mlađi Vujačić, Rade, izvršni je direktor kompanije “Soho Hotels” čiji vlasnik Alexander Grigoryev je nedavno kupio turistički kompleks Inex Zlatna Obala nadomak Sutomora. Osim toga, Rade Vujačić je i jedini vlasnik kompanije “Soho Caffe”.
