MANS otkrio masovno upisivanje starijih građana u birački spisak
Po prvi put biračko pravo na predstojećim parlamentarnim izborima steklo je 3621 birača starijih od 40 godina, pokazala je analiza biračkog spiska koju je sproveo MANS-ov program za monitoring i analitiku. Ovakvo masovno upisivanje građana srednje i starije životne dobi upitno je, jer se uglavnom radi o građanima rođenim u Crnoj Gori.
Naime, ni jedno od ovih lica nije imalo biračko pravo u tri poslednja izborna ciklusa na državnom nivou – parlamentarnim izborima 2009 i 2012. kao i predsjedničkim izborima 2013. godine, već su tek sada po prvi put upisani u birački spisak.
Da se radi o krajnje spornim slučajevima najbolje govori u prilog činjenica da među ovim licima postoje i oni koji su u poznoj životnoj dobi, čak su i stariji od 100 godina. Tako na primjer, po prvi put je u birački spisak upisana J.S. koja ima 111 godina, koja je rođena u Kotoru 1905. godine, trenutno joj je prebivalište prijavljeno u Budvi, na adresi „Polje BB“ a pravo glasa ima na biračkom mjestu „Turističko naselje Slovenska Plaža“.
Sličan je primjer i sa K.V. koja je rođena u Kotoru 1914. godine, sa trenutnim prebivalištem u Herceg Novom, na adresi „Klinci BB“ i pravom glasa na biračkom mjestu „ Luštica 1“ . Takođe i R.Z. rođenoj u Plavu 1915. godine, koja trenutno ima prebivalište u Budvi, na adresi „Dositejeva 43“ a biračko pravo ostvaruje na mjestu „ BSP Centar“.
I M.K. rođen 1915. godine u Podgorici, gdje i danas ima prebivalište na adresi „Vučedolska 7“ a biračko pravo u “Galeriji savremene umjetnosti Centar“, kao i sa D.J. rođenom u Šavniku 1916. godine, sa prebivalištem na adresi „Sirovac BB“ i biračkim mjestom „ Škola u Sirovcu.
Ovakva situacija je sporna je imajući u vidu da je slična praksa zabilježena i prilikom prethodnih izbora, kada je MANS otkrio najezdu „instant“ birača, koji su pravo glasa dobijali na jednim izborima, da bi nakon toga nestajali iz biračkog spiska.
Tako na primjer, za predsjedničke izbore 2013. godine u birački spisak je prvi put upisano 617 birača. U trenutku upisivanja bilo je i onih koji su preminuli prije više decenija.
Najeklatantniji primjer je slučaj B.R. iz Berana, koja je za predsjedničke izbore po prvi put upisana u birački spisak u Beranama, BM „Bubanje“ . U trenutku upisivanja ovo lice bilo je preminulo prije skoro tri decenije, odnosno 1985. godine. Slična je situacija i sa K.J. iz Danilovgrada, koja je u toj opštini po prvi put bila upisana 20 godina nakon smrti, kao i sa S.B. iz istog grada, koja je preminula 1992. godine.
U Beranama je sličan slučaj bio sa P.R. koja je prvi put upisana u birački spisak za predsjedničke izbore, a preminula je 1996. godine. Takođe i sa H.H. iz Ulcinja, koja je preminula 15 godina prije predsjedničkih izbora 2013. godine.
Takođe, uoči parlamentarnih izbora 2012. godine, na jednak način, po prvi put u birački spisak je upisano 1521 lice, od kojih niko nije imao pravo glasa u prethodnim i kasnijim izbornim ciklusima.
Upisivanje velikog broja birača u poznoj dobi, koji nikada ranije nisu imali biračko pravo, može biti ogroman prostor za manipulacije, imajući u vidu dosadašnju praksu. Zbog višemjesečne opstrukcije MANS-a od strane službenika MUP-a,koji nijesu dozvolili pristup podacima relevantnim za kontrolu biračkog spiska, izostala je detaljna provjera svakog od ovih sumnjivih birača.
Zbog toga je uloga MUP-a u ovom slučaju jako važna, jer ono mora, prije zaključenja biračkog spiska, da izvršiti detaljnu provjeru svih novoupisanih birača rođenih u Crnoj Gori i pozne životne dobi. Jedino se na taj način može osigurati da se u birački spisak ponovo ne upisuju preminuli ili fantom birači.
Sumnjivo i brisanje iz biračkog spiska
Analiza MANS-a je pokazala da su postojale brojne manipulacije i sa oduzimanjem biračkog prava uoči više izbornih ciklusa na državnom nivou. Tako na primjer, uoči predsjedničkih izbora iz biračkog spiska izbrisano je preko 3000 lica, koja su imala biračko pravo u prethodna dva parlamentarna izborna ciklusa, a to biračko pravo imaju i na predstojećim izborima. Ista je situacija i sa preko 500 birača koji su brisani iz biračkog spiska uoči parlamentarnih izbora 2012. godine, a pravo glasa su imali na izborima 2009. i 2013. a imaće ga i na predstojećim parlamentarnim izborima.
Ovaj tekst je sačinjen uz podršku Evropske unije i Ambasade SAD u Podgorici. Za sadržaj ovog teksta odgovorna je isključivo Mreža za afirmaciju nevladinog sektora – MANS, a stavovi iznijeti u ovom tekstu se ni u kom slučaju ne mogu smatrati stavovima donatora.
