Vlada Crne Gore je 2014. godine sa kineskom kompanijom China Road and Bridge Corporation (CRBC) potpisala ugovor o projektovanju i izgradnji prve od tri planirane dionice auto-puta Bar-Boljare. Ugovorena cijena za izgradnju dionice Smokovac- Mateševo duge 41 kilometar je 809 miliona eura.
Gradnja ove dionice se finansira iz kredita kineske EXIM banke koji je ugovoren u iznosu od nepunih 944 miliona američkih dolara kroz poseban program kineske Vlade koji je opredijeljen za zemlje Centralne i Istočne Evrope. Zaključivanju ugovora su prethodili pregovori koji su bili zatvoreni za javnost.
Ovaj projekat je odobrila Skupština Crne Gore koja je usvojila poseban Zakon o autoputu Bar-Boljare i njime predvidjela niz subvencija tokom njegove realizacije.
Radovi na prvoj dionici započeli su u maju 2015. godine, a rok za završetak radova je bio četiri godine. Taj rok je produžen za godinu dana, pa se završetak radova očekuje u septembru 2020. godine, uoči Parlamentarnih izbora. U međuvremenu se ispostavilo da postoje brojni nepredviđeni i dodatni radovi koji su neophodni da bi ta dionica mogla biti stavljena u funkciju.
U toku izgradnje autoputa devastirana je rijeka Tara koja je pod međunarodnom zaštitom. Evropski parlament, Evropska komisija, UNESCO i brojne međunarodne i lokalne organizacije su ukazale da problem devastacije rijeke Tare mora biti riješen. Međutim, pomaka nema, a sve manje informacija o izgradnji ovog značajnog infrastrukturnog objekta je dostupno javnosti. Predstavnici izvršne vlasti i drugih institucija zaduženih za kontrolu i nadzor autoputa uporno ignorišu sve pozive civilnog društva na javni dijalog.
Ovaj dokument daje pregled javno dostupnih podataka o finansiranju izgradnje autoputa, državnim subvencijama koje su date izvođaču radova i podizvođačima, kao dodatnim i naknadnim radovima koji su do sada ugovoreni.
Posebno poglavlje sadrži podatke o crnogorskim kompanijama angažovanim na autoputu, kao i efektima koje taj projekat ima na zapošljavanje. Prezentovane su i dostupne informacije o radu raznih inspekcija zaduženih za kontrolu i nadzor, kao i podaci o uticaju na životnu sredinu.
Problemi sa pristupom informacijama dokumentovani su kroz studije slučajeva koje pružaju i pregled sudske prakse.
U posljednjem dijelu dokumenta su date informacije o drugim velikim projektima koji imaju značajan uticaj na životnu sredinu, kao što je planirana izgradnja drugog bloka Termoelektrane, kao i gradnja u području ulcinjske Solane, Buljarice, Skadarskog jezera i zaštićenog područja Kotora.
- Kompletan izvještaj možete preuzeti OVDJE (PDF)
