Sektor energetike u Crnoj Gori je tokom 2018. godine bio obilježen nejasnom i netransparentnom investicionom politikom Vlade u pogledu gradnje novih energetskih objekata u zemlji i kontroverznom kupovinom Rudnika uglja Pljevlja od strane državne Elektroprivrede Crne Gore (EPCG).
Godinama ranije Vlada je zagovarala izgradnju Drugog bloka Termoelektrane u Pljevljima, uprkos oštrim kritikama civilnog sektora i dijela stručne javnosti da je ekonomski neisplativ i sa dalekosežnim negativnim posledicama po zdravlje ljudi i životnu sredinu. Ipak, čini se da je 2018. donijela „zatišje“ na tom planu, pa su Vlada i EPCG pojačale aktivnosti u vezi rekonstrukcije postojećeg Prvog bloka Termoelektrane, za koji je u međuvremenu obznanjeno da se planira uvećanje njegove instalisane snage sa 225 MW na 300 MW.
Tokom 2018. godine EPCG je, u postupku koji je obilježio niz kontroverzi, kupila pljevaljsku kompaniju Rudnik uglja, čija je cijena bila precijenjena za najmanje trećinu vrijednosti rudarske kompanije, odnosno za oko 12 miliona eura.
Na planu ostalih investicija, EPCG je povukla prvi konkretniji potez, koji je nagovijestio namjeru izgradnje prvog većeg hidroenergetskog projekta u zemlji, poslije gotovo deceniju od kada je zagovarala izgradnju elektrana na rijeci Morači.
Tako je, zajedno sa Vladom, pokrenula pravnu proceduru za izgradnju velike hidroelektrane Komarnica na istoimenoj rijeci, na sjeverozapadu zemlje.
Pored toga, Vlada je EPCG i njenim inostranim partnerima dodijelila posao izgradnje solarne elektrane, koja bi imala snagu od 250 MW, a ukoliko bude sagrađena postala bi među najvećim objektima te vrste u Evropi. Posao je dodijeljen kroz ugovor o zakupu na 30 godina, ali je već na samom početku u velikoj mjeri obavijen velom tajnosti, jer Vlada i EPCG odbijaju da objave sve njegove detalje.
Takođe, u 2018. godini Država Crna Gora je povratila većinski udio u EPCG isplatom dijela udjela, koji je bio u vlasništvu italijanske kompanije A2A. Država Crna Gora je za dio udjela A2A platila oko 69 miliona eura i tako povratila svoj udio na 70 odsto vlasništva, dok je EPCG platila još nepunih 52 miliona eura, čime je dobila oko 10 odsto sopstvenog vlasništva.
Za 2019. godinu je najavljen otkup preostalog udjela od 18,6 odsto italijanske kompanije, što će označiti njen potpuni izlazak iz vlasništva EPCG, u kojoj je bila manjinski partner od kraja 2009. godine.
Ovaj Izvještaj je četvrti koji Nevladina organizacija MANS objavljuje u okviru projekta koji finansira European Climate Foundation, a koji prvi put obuhvata velike energetske projekte državne EPCG. Tri prethodna godišnja izvještaja bila su fokusirana na projekat izgradnje nove Termoelektrane u Pljevljima i obuhvatala su aktivnosti Vlade tokom 2015. godine, tokom 2016. godine i tokom 2017. godine.
Kompletan izvještaj možete preuzeti OVDJE (PDF)
