Veselin Bajčeta, zamjenik izvršnog direktora MANS-a, odlukom Osnovnog suda u Podgorici je osuđen na mjesec dana zatvora, odnosno jednu godinu uslovno zbog, kako se navodi u presudi, „sprečavanja službenog lica u vršenju službene radnje“ tokom akcije „KAP troši a mi plaćamo“ koju je MANS zbog cijene struje organizovao početkom 2007. godine.
Bajčeta je uhapšen tokom jedne od akcija prikupljanja potpisa građana koju je MANS organizovao na trgu Republike u Podgorici kada je Komunalna policija Glavnog grada pokušala da spriječe MANS da ostvari Ustavom zagarantovano pravo na organizovanje peticije. Članom 33 Ustava Republike Crne Gore, koji je u to vrijeme bio na snazi, se garantuje da svako ima pravo da pokrene inicijativu, peticiju ili predlog državnom organu.
Sve druge akcije prikupljanja potpisa građana koje su organizovane u drugim crnogorskim opštinama su prošle bez incidenata, a nevladine organizacije koje su pružale podršku MANS-u nisu imale nikakvih problema sa organima lokalne upave ili policije.
Hapšenje u Podgorici se desilo u vrijeme kada akcija „KAP troši, a mi plaćamo“ bila na samom vrhuncu i kada je predlog MANS-a za fer cijenu struje dobijao sve veću podršku građana, tako da je jednom ovakvom organizovanom hajkom vjerovatno trebalo obeshrabriti MANS, ali i druge nevladine organizacije koje su pružale podršku ovoj inicijativi u drugim opštinama.
Presuda koju je izrekao Osnovni sud u Podgorici se zasniva na svjedočenjima službenika Komunalne policije koji su na dan hapšenja, neoznačenim kamionom i bez jasnih oznaka službenog lica, pokušali da na najgrublji način spriječe MANS da nastavi sa građanskom akcijom, i time umanje pritisak javnosti koji je kreiran u vezi sa ogromnim računima za struju.
Tokom kompletne akcije „KAP troši, a mi plaćamo“, MANS je bio izložen ogromnom pritisku, kako formalnom, putem institucija, tako i onom najprizemnijem, od prijetećih poruka, preko prebijanja naših aktivista i uništavanja jednog od štandova u Podgorici, pa sve do hapšenja aktivista MANS-a koji su pokušavali samo da zaštite svoje pravo na drugačije mišljenje.
Kako je MANS nevladina organizacija koja se bavi borbom protiv korupcije na način što veoma precizno i dokumentovano identifikuje ključne aktere kršenja zakona i koruptivnog ponašanja i ne libi se da u javnosti otvore pitanja o veoma osjetljivim temama, ljudi u MANS-u su sve češće izloženi pritisku nezadovoljnih javnih funkcionera i sa njima povezanih moćnih pojedinaca.
Tako se trenutno pred Osnovnim sudom u Podgorici vodi postupak i protiv Dejana Milovca, zamjenika izvršnog direktora za održivi razvoj, koji je istraživao slučaj prodaje opštinskog zemljišta na Karuču, po privatnoj tužbi Milovana Jankovića, gradonačelnika Cetinja, koji kao naknadu za duševne bolove traži 40.000 Eura. Pored njega, i Svetozar Marović je, nakon što je MANS otkrio slučaj „Zavala“ i podnio krivičnu prijavu zbog kršenja zakona i mogućeg kriminalnog udruživanja, najavio da će protiv MANS-a pokrenuti sudski postupak. Kritike na račun onoga što MANS radi se nekada saopštavaju javno a nekada i na drugi način, poput pisma Agencije za nacionalnu bezbijednost poslatog na kućnu adresu izvršne direktorke, Vanje Ćalović u kome je prvi čovjek ove institucije iskazao nezadovoljstvo onim što mi radimo.
Cijenimo da je pritisak na onaj dio civilnog društva koji ima kapacitete da se bavi korupcijom na najvišim nivoima vlasti i koji ima hrabrosti da u potpunosti ogoli korupcionašku praksu javnih funkcionera i sa njima povezanih moćnih pojedinaca, nije u skladu sa evropskim vrijednostima za koje se, očigledno samo retorički, zalaže državna administracija.
Prebijanje, maltretiranje, prijeteća pisma i poruke, hapšenje i osuđivanje ključnih aktera civilnog društva je nešto što u svakom slučaju prije odgovara praksi devedesetih godina, sa kojom izgleda određeni djelovi državnog aparata još nisu raskrstili i nalaze je za korisnu za ućutkivanje onih rijetkih pojedinica koji se u današnjem crnogorskom društvu usuđuju da misle svojom glavom.
MANS će već početkom naredne nedelje Višem sudu uložiti žalbu na presudu Osnovnog suda u Podgorici.
