Nakon donošenja 152 odluke prema kojima su političke partije u obavezi da objave podatke o svojim finansijama, Agencija za slobodan pristup informacijama je naglo promijenila praksu i odlučila da partije više ne moraju da podnose račune javnosti.
Takva odluka Agencije donesena je dva dana nakon otvaranja istrage o donacijama Demokratske partije socijalista, koja je pokrenuta upravo na osnovu istraživanja MANS-a i podataka dobijenih na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Takođe, odluka kojom se partijama omogućava da kriju podatke je donesena dan nakon predsjedničkih izbora o čijem finansiranju javnost ima vrlo malo informacija.
Očigledno je riječ o odluci koja je donesena pod pritiskom političkih partija, što pokazuje da je Crna Gora zarobljena država, u kojoj se povjerenje u izborni proces sve više potkopava .
Tokom poslednje dvije godine MANS je svim političkim partijama podnosio zahtjeve za informacijama, kojima je tražio detaljnije podatke o finansiranju izbornih kampanja. Većina partija nije odgovarala na naše zahtjeve pa smo podnosili žalbe Agenciji protiv svih parlamentarnih političkih partija.
Agencija je prvo donijela 152 odluke kojima je utvrdila da su parlamentarne partije obavezne da objave informacije o njihovim finansijama. Više od godinu dana Agencija nije donijela ni jednu odluku u vezi sa zahtjevima političkim partijama, iako za odlučivanje ima rok od 15 dana.
Nakon promjene prakse, za manje od nedelju dana Agencija je donijela preko 90 odluka kojima je omogućila političkim partijama da sakriju svoje finansije.
U novim odlukama Agencija se poziva na presudu Upravnog suda iz 2011. godine koja je donesena na osnovu starog Zakona. Dvije godine nakon te presude stupio je na snagu novi Zakon o slobodnom pristupu informacijama, koji je propisao da su parlamentarne političke partije obavezne da ga poštuju.
Taj Zakon propisuje da su sva pravna lica čiji rad se većim dijelom finansira iz javnih prihoda obavezna da objavljuju podatke[1], a političke partije moraju imati najmanje polovinu finansija iz državnog i lokalnih budžeta, shodno Zakonu o finansiranju političkih partija i izbornih kampanja[2].
Štaviše, zvanični podaci pokazuju da su parlamentarne političke partije za poslednje dvije godine dobile 88% ukupnih prihoda iz državnog i budžeta lokalnih samouprava, odnosno 14,3 miliona eura. To znači da je nesporno da su partije obavezne da građanima čiji novac troše omoguće uvid u informacije o svojim finansijama.
MANS će podnijeti tužbe protiv nezakonitih i očigledno političkih odluka Agencije. Pozivamo Upravni sud da donese presude u najkraćem mogućem roku, posebno imajući u vidu značaj borbe protiv političke korupcije i činjenicu da je jedna izborna kampanja upravo završena, te da je druga u toku, a da građani nemaju ni osnovne informacije o njihovom finansiranju, iako sredstva dolaze dominantno iz državnog budžeta.
Današnju konferenciju za medije na kojoj su govorili Vanja Ćalović Marković, izvršna direktorica i Veselin Radulović, pravni savjetnik MANS-a možete pogledati na OVDJE i OVDJE
Prezentaciju sa press konferencije možete preuzeti OVDJE
Svi podaci o finansiranju izborne kampanje za Parlamentarne izbore koji su dobijeni od političkih partija su dostupni na https://mans.co.me/zbirni-podaci-o-finansiranju-izbornih-kampanja/
[1] “Organ vlasti je državni organ (zakonodavni, izvršni, sudski, upravni), organ lokalne samouprave, organ lokalne uprave, ustanova, privredno društvo i drugo pravno lice čiji je osnivač, suosnivač ili većinski vlasnik država ili lokalna samouprava, pravno lice čiji se rad većim dijelom finansira iz javnih prihoda, kao i fizičko lice, preduzetnik ili pravno lice koje vrši javno ovlašćenje ili upravlja javnim fondom.” Član 9, stav 1 Zakona o slobodnom pristupu informacijama, koji je na snazi od 01.01.2013. godine.
[2] “Ukupan iznos donacija koje prikupe parlamentarne partije ne smije biti veći od sredstava koja dobijaju iz budžeta”. Član 12 Zakona o finansiranju političkih subjekata i izbornih kampanja.
