MANS je danas objavio Izvještaj o zloupotrebama državnih resursa i javnih ovlašćenja u kampanji za Parlamentarne izbore 2012. godine.
Neprecizne formulacije u Zakonu o finansiranju političkih partija omogućavaju da većina zloupotreba državnih resursa u toku kampanje ne bude sankcionisana. Državna izborna komisija i Državna revizorska institucija tvrde da to nije njihova nadležnost, tužilaštvo je preuzelo odgovornost samo za slučajeve prekomjernog trošenja budžetskih sredstava, ali još uvijek nema konkretnih rezultata.
Mnoga djela koja se odnose na zloupotrebu državnih resursa u izborne svrhe se Zakonom o finansiranju političkih partija tretiraju kao prekršaji i za njih je propisana novčanu kaznu, dok ih Krivični zakonik kvalifikuje kao krivična djela i propisuje isključivo zatvorsku kaznu. Pošto jasnih kriterijuma nema, u zavisnosti od volje institucija, za istu radnju neko može biti kažnjen novčano, a neko krivično odgovorati i biti kažnjen sa više godina zatvora.
Analizom centralnog biračkog spiska, MANS je utvrdio probleme sa preko 25.000 birača, odnosno skoro 5% od ukupnog broja upisanih. Podaci pokazuju da su ista lica su po nekoliko puta upisana u birački spisak, a da pravo glasa imaju osobe koje nemaju prebivalište u Crnoj Gori, kao i preminula lica. Uoči izbora je ispravljen samo manji dio nepravilnosti, a nadležne institucije su pokrenule postupke protiv MANS-a, a ne pojedinaca koji su sastavili netačne biračke spiskove.
Više državnih institucija je predizbornom periodu imalo znatno veće budžetske izdatke od uobičajenih, iako im to zabranjuje zakon, a mnoge su prikrile informacije o troškovima. Konkretni primjeri pokazuju da su u toku izborne kampanje značajna sredstva izdvojena za najsiromašnije slojeve stanovništva koji godinama nisu uspijevali da ostvare svoja prava, a pojedini građani su javno saopštavali da se pomoć daje samo politički podobnima.
Privatne kompanije koje godinama dobijaju velike državne tendere u toku izborne kampanje su davale donacije državi i tako faktički pomagale vladajućim partijama, zaobilazeći ograničenja iz Zakona o finansiranju političkih partija.
Funkcioneri Vlade su permanentno i intenzivno zloupotrebljavali državne resurse promovišući svoje partije u zvaničnim posjetama lokalnim samouprava. Oni su prekršili niz zakona pustivši u upotrebu nezavršene infrastrukturne projekte, čije korišćenje može ugroziti bezbijednost i živote građana, a konkretni primjeri pokazuju da su na taj način uticali na izborno opredjeljenje građana.
Mnoge institucije su u toku predizborne kampanje otvarale nova radna mjesta, a zloupotrebom zapošljavanja se bavio i sam državni vrh. Primjeri pokazuju da je na zaposlene u javnim institucijama i državnim firmama, ali i nekim privatnim kompanijama, vršen pritisak kako bi podržali vladajuću koaliciju.
Problem plaćenog reklamiranja u periodu izborne kampanje nije bio tako izražen, osim u slučaju internet portala “Analitika”. Većina institucija je prikrila podatke o trošenju budžetskih sredstava u toku predizborne kampanje kršeći Zakon o slobodnom pristupu informacijama, pa u mnogim slučajevima nismo mogli utvrditi da li su sredstva poreskih obveznika korišćena u političke svrhe.
Izvještaj je danas dostavljen Delegaciji Evropske unije u Podgorici, ambasadama zemalja članica EU i SAD-a te delegacijama UN-a i OEBS-a u Crnoj Gori. Izvještaj će takođe, nakon prevođenja na engleski jezik, sledeće nedelje biti dostavljen i Evropskoj komisiji te ostalim institucijama Evropske unije kao i svim ostalim kontaktima MANS-a u inostranstvu.
Izvještaj možete preuzeti OVDJE (PDF)
Vuk Maraš
Direktor Monitoring programa
