KORUPCIJA ILI EU INTEGRACIJE 2 (PDF) >>>
Vlada Crne Gore je u avgustu 2006. godine usvojila Akcioni plan za borbu protiv korupcije i organizovanog kriminala koji definiše aktivnosti, nosioce i rokove za realizaciju reformi, a sredinom februara 2007. je imenovala Nacionalnu komisiju za praćenje sprovođenja tog dokumenta.
Cilj ove publikacije je da ukaže na nedostatke u radu Nacionalne komisije i predstavi iskustva zemalja u regionu, dokumentuje nedostatke zvaničnog sistema monitoringa Akcionog plana i pruži jasniju sliku o sprovođenju reformi u toku 2008. godine, problemima u pristupu informacijama i odnosu institucija prema civilnom društvu.
U prvom poglavlju je opisana struktura i aktivnosti Nacionalne komisije koja je usvojila skoro trećinu podnijetih amandmana na izvještaje o sprovođenju Akcionog plana. Studija slučaja data u ovom poglavlju pokazuje da članovima Komisije nije obezbijeđen pristup relevantnim informacijama, dok se predstavnicima civilnog društva ograničava učešće u aktivnostima Komisije. Primjeri dati u posebnom dijelu ovog poglavlja pokazuju da neke institucije ne poštuju preporuke Komisije, čak ni kada se one ponavljaju, dok su neke ocjene iz izvještaja Komisije kontradiktorne preporukama koje usvaja sama Komisija.
Drugo poglavlje opisuje sistem monitoringa Akcionog plana i na primjeru Privrednog suda pokazuje da izvještaji institucija ne sadrže neophodne informacije ili pružaju netačne podatke o realizaciji sopstvenih aktivnosti. Niz primjera datih u ovom poglavlju ilustruje nedostatke u ocjenama realizacije aktivnosti datih u izvještajima Nacionalne komisije, koji statistički povećavaju uspješnost realizacije reformi.
MANS prati sprovođenje Akcionog plana na osnovu indikatora za ocjenu uspješnosti realizacije aktivnosti koje propisuje taj dokument, a koje prikupljamo od nadležnih institucija na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. U trećem poglavlju su dati podaci o sprovođenju Akcionog plana u toku 2008. godine koji pokazuju da je realizovana četvrtina aktivnosti, skoro 40% je djelimično realizovano, a oko trećina nije sprovedena. Podaci pokazuju da su u toku prošle godine institucije sprovodile javne kampanje i stvarale zakonske, institucionalne i tehničke preduslove za borbu protiv korupcije i organizovanog kriminala, koji nisu rezultirali većim brojem prijavljenih i procesuiranih slučajeva.
Studije slučajeva date u četvrtom poglavlju pokazuju da institucije zadužene za sprovođenje reformi u oblasti borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala nisu spremne da sarađuju sa civilnim društvom i dozvole pristup informacijama o rezultatima svoga rada. Prva studija slučaja dokumentuje pritiske visokih policijskih funkcionera na nevladin sektor, a posebna studija pokazuje da policija u kontinuitetu onemogućava pristup informacijama o svom radu, dok tajnim aktima proširuje sopstvena ovlašćenja i krši pravo građana na privatnost. Studije slučajeva date u drugom dijelu poglavlja opisuju kako Vrhovni državni tužilac nema podatke o aktivnostima za koje istovremeno tvrdi da su realizovane i koje dostavlja Nacionalnoj komisiji, dok Ministarstvo finansija nije nadležno za aktivnosti čiju realizaciju je ministar odobrio sopstvenim rješenjima.
U poslednjem poglavlju su dati uporedni podaci za zemlje regiona, koji pokazuju da crnogorska Komisija ima najmanje nadležnosti i ovlašćenja od svih komisija u regionu. Samo crnogorska Komisija je fokusirana na praćenje primjene antikorupcijskih politika, dok komisije u zemljama u regionu razmatraju i konkretne slučajeve korupcije. U posebnom dijelu poglavlja su dati podaci iz izvještaja relevantnih međunarodnih institucija koji od zemalja u regionu očekuju konkretne rezultate i preporučuju uspostavljanje nezavisnih, specijalizovanih antikorupcijskih tijela sa dovoljno sredstava i kapaciteta da obezbijede koordinaciju institucija, kao i efikasno i nepristrasno praćenje sprovođenja reformi.
