Uprkos tome što je već nekoliko godina na snazi Vladina zabrana zapošljavanja u opštinama, u prvih osam mjeseci izborne 2016. godine u 17 opština zaposleno je najmanje 1.993 službenika po osnovu ugovora na određeno, neodređeno, ugovora o djelu, na privremenim poslovima ili po osnovu pripravničkog staža, pokazuju zvanični podaci koje su analizirali Istraživački centar MANS-a i list Vijesti.
Istraživački centar MANS-a je od početka godine na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama prikupljao dokumentaciju o zaposlenjima u javnim preduzećima 17 najvećih opština, dok je za zapošljavanja u sekretarijatima i opštinskim službama prikupio dokumentaciju za sedam najvećih opština (Podgoricu, Nikšić, Bijelo Polje, Pljevlja, Rožaje, Tivat i Ulcinj).
Dokumentacija za zaposlenja u septembru ove godine još nije dostavljena.
Od ukupno 1.993 službenika primljenih za prvih osam mjeseci ove godine u lokalnim javnim preduzećima zaposleno je 1.708 lica – od čega na određeno čak 914 lica, ugovore ne neodređeno dobilo je 124 lica, sa čak 420 osoba zaključeni su ugovori o djelu, sa 230 ugovori o povremenim poslovima, dok su sa 20 osoba zaključeni pripravnički ugovori.
Najviše ugovora na određeno vrijeme u javnim preduzećima zaključeno je u Budvi – 157, zatim Herceg Novom 136, pa u Podgorici – 98 radnika. U Nikšiću su službenici zapošljavani uglavnom na osnovu ugovora o djelu – čak 94, dok je u tom gradu 63 primljeno na određeno zaposlenje, a 124 osobe na neodređeno.
Kada su u pitanju zaposlenja u sekretarijatima i opštinskim službama prikupljena dokumentacija pokazuje da su u Podgorici, Bijelom Polju, Pljevljima, Rožajama, Tivtu i Ulcinju sa 46 lica zaključeni ugovori na određeno, sa 37 na neodređeno, 103 je primljeno po onovu ugovora o privremenim poslovima, a 73 na osnovu ugovora o djelu. Opština Nikšić nije dostavila traženu dokumentaciju.
Uvećavanjem broja zaposlenih opštine ne poštuju odluku Vlade iz 2010. godine o smanjenju službenika i namještenika u javnim službama i administraciji. Njihov broj se uvećavao i u prethodnim godinama kada su održavani parlamentarni, predsjednički i lokalni izbori u nekim opštinama.
Problemom viška zaposlenih u lokalnoj samoupravi Vlada je počela da se bavi 2010. kada je konstatovala da je krajem 2009. godine u njima bilo zaposleno 10.751 službenika, pokazuje zvanična dokumentacija Ministarstva finansija.
Ministarstvo finansija je tada naložilo da se obustavi zapošljavanje i da se onima koji su višak obezbijede otpremnine i uskrati ponovni angažman u javnoj upravi. Iako je to bio zvaničan Vladin stav, praksa je pokazala da ga opštine ne poštuju, niti da zbog toga snose konsekvence, pa su tako paralelno isplaćivane otpremnine radnicima koji su oglašavani viškom, ali i vršena nova zapošljavanja.
Prema zvaničnim dokumentima Ministarstva finansija iz 2013. godine broj službenika u opštinama bio je veći za 553 u odnosu na “početnu poziciju” iz 2009. Već 2014. broj radno angažovanih je uvećan za 1.027 u odnosu na četiri godine ranije. Te dvije godine, 2013. i 2014. održani su predsjednički, a zatim lokalni izbori u Podgorici i većini ostalih opština.
Iz odgovora Ministarstva finansija na pitanja „Vijesti” proizilazi da je na kraju prošle godine bilo zaposleno 11.660 službenika,odnosno 909 više nego kada je Vlada proglasila zaustavljanje zapošljavanja (početak 2010). Ako je suditi prema ogromnom broju zapošljavanja u izbornoj 2016, ta skala će do kraja ove godine ići naviše.
Zaduženje poraslo sa 168 na 177,5 miliona eura
Vlada je pokušala da zaustavi nova zapošljavanja zbog ogromnog duga opština koji je bio zabrinjavajući. Prema podacima MF-a, krajem 2009. opštine su bile zadužene 167,8 miliona, a imale su 10.751 zaposlenih.
Najveći dug Ministarstvo finansija tada je evidentiralo u Podgorici – 25 miliona, Baru – 19,9 miliona, Budvi 12 miliona, Pljevljima 5,8 miliona, Bijelom Polju 4,4 miliona. Do kraja 2014. godine kreditno zaduženje opština iznosilo je 168 miliona eura, a do kraja prošle godine uvećano je na 177,5 miliona eura.
Najviše novih službenika imale su opštine Budva i Podgorica, kojima je zajedničko da su njihovi bivši gradonačelnici pod istragom tužilaštva za zloupotrebe državnih fondova. Budva je za pet godina skoro duplirala broj zaposlenih sa 557 na 1.004. uposlenih, a u Podgorici je broj službenika uvećan za 466.
Pišu:
Mila Radulović
Nataša Vuksanović
Ovaj tekst je sačinjen uz podršku Evropske unije i Ambasade SAD u Podgorici. Za sadržaj ovog teksta odgovorna je isključivo Mreža za afirmaciju nevladinog sektora – MANS, a stavovi iznijeti u ovom tekstu se ni u kom slučaju ne mogu smatrati stavovima donatora.
